.jpg)
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
دانستن دیالوگ یک جلسه مشاوره اضطراب می تواند به شما در کاهش استرس قبل از جلسه کمک کند. چندین رویکرد درمانی موثر برای اختلالات اضطرابی و همچنین تکنیکها و برگههای خودیاری همختلفی وجود دارد که افراد می توانند از آن استفاده کنند. اما در بهترین حالت مراجعه به یک متخصص سلامت روان راهی ایمن برای مدیریت اضطراب خواهد بود. از این رو شاید جالب باشد بدانید در یک جلسه مشاوره اضطراب چه گفتگویی بین درمانگر و مراجع برقرار می شود. آگاهی به فضای حاکم بر اتاق درمان می تواند ضمن ایجاد یک پیش زمینه از آنچه که از جلسه مشاوره می توانید انتظار داشته باشید، نگرانی و ابهامات موجود از آنچه باید بگویید و بشنوید را نیز کاهش می دهد.برای کسب آگاهی بیشتر از مشاوره کنترل استرس و اضطراب راهنمایی بخواهید.
مروری بر اختلالات اضطرابی
رنج کشیدن از اضطراب به طور کلی شامل نگرانی، ترس و نشخوار فکری در مورد آینده است. چنین اضطراب پیش بینی کننده ای لذت بردن از هر لحظه را به یک تلاش دشوار تبدیل می کند. متأسفانه اختلالات اضطرابی یک مشکل جدی و شایع برای کودکان و بزرگسالان در سراسر جهان است. میزان شیوع اختلالات اضطرابی در طول زندگی ۳۳.۷٪ از جمعیت تخمین زده می شود. به طور کلی، اختلالات اضطرابی شایع ترین اختلالات روانپزشکی در میان جمعیت عمومی و اختلال روانی شماره یک در بین زنان است. در حالی که اضطراب ممکن است یک هدف مفید داشته باشد (هشدار دادن به ما در مورد خطرات)، اضطراب بیش از حد باعث اختلال در عملکرد و عملکرد در برخی فعالیت ها می شود.
هنگامی که اضطراب به سطح بالینی می رسد، با توانایی زندگی به طور کامل تداخل می کند و اغلب باعث آسیب های اجتماعی و شغلی قابل توجهی می شود. اختلالات اضطرابی حوزه های زیادی را در بر می گیرد اختلال اضطراب فراگیر، اختلالات هراس، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، فوبیاهای خاص، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال وسواس فکری-عملی. اختلالات اضطرابی ممکن است برای قربانیان خود ترسناک باشد و علائم فیزیولوژیکی، شناختی و عاطفی ایجاد کند. کسانی که حملات پانیک را تجربه می کنند اغلب به اورژانس ارجاع می شوند و معتقدند که در حال مرگ هستند. همچنین شایع است که اختلالات اضطرابی همزمان با سایر اختلالات مانند افسردگی رخ دهد.
قابلیت درمان اختلالات اضطرابی
آیا اضطراب قابل درمان است؟ در حالی که اضطراب طیف وسیعی از زمینه ها را در بر می گیرد و ممکن است ناتوان کننده باشد، قابل درمان است. علی رغم عوامل استرسزای عظیم جامعه مدرن، راههایی برای پاسخگویی بدون تسلیم شدن در برابر مشکلات جدی اضطراب وجود دارد. اضطراب بهعنوان نبود آرامش و شادی تعریف شده است. بازسازی چنین آرامشی به لطف تعدادی از رویکردهای درمانی روانشناختی امکان پذیر است. گام اول در جلسات مشاوره تمرکز بر روی رویکردهای غیردارویی است که برای کاهش و حتی درمان اختلالات اضطرابی و علائم مرتبط با آن در افراد موثر است. در صورت نیاز گام بعدی ادغام روان درمانی با دارودرمانی خواهد بود.
رویکردهای محبوب درمان اضطراب
اضطراب شدید به طور کلی بیشتر بازتاب نگرانی در مورد خود اضطراب است نه مشکلات واقعی. به عنوان مثال، فردی که فوبیا صحبت کردن در جمع دارد معمولاً به دلیل علائم اضطرابی که دارد (مانند تعریق بیش از حد، ترس از بیهوش شدن، لکنت زبان، و غیره) از اینکه در مقابل مخاطبان احمق به نظر برسد، وحشت دارد. این ترس از سخنرانی در جمع به خودی خود مشکل واقعی نیست، بلکه پیش بینی اضطراب مرتبط است که باعث ناراحتی می شود. با رویارویی با چنین اضطرابی است که افراد اغلب تسکین می یابند. اگرچه ماهیت مداخله باید بر اساس نوع خاصی از اختلال اضطراب فردی می باشد، اما درمان های اضطرابی زیر می تواند برای بسیاری از افراد موثر باشد و از این جهت جز رویکردهای محبوب و پرکاربرد شناخته می شوند. چند نمونه از این رویکردها به شرح زیر می باشد.
1-درمان شناختی
شناخت درمانی رایج ترین درمان روانشناختی برای اختلالات اضطرابی است. این رویکرد شامل کار با درمانگران برای شناسایی احساسات، افکار و باورهایی است که بر توانایی فرد برای اصلاح رفتارها تأثیر می گذارد. برای مثال، فردی که ترس از سگ دارد، برای کشف باورهای غیرمنطقی که پیرامون این فوبیا وجود دارد، مانند خطر نزدیک شدن به همه سگها، تلاش میکند.
شناخت درمانی معمولاً با رفتار درمانی ترکیب می شود تا به باورها و شناخت ها در ارتباط با کار به سمت راه های تغییر رفتارها رسیدگی کند. به عنوان مثال، بیمار مبتلا به فوبیای سگ ممکن است سعی کند به سگ های مطیع نزدیک شود و در عین حال با یک درمانگر در مورد ترس های غیرمنطقی آن ها نیز کار کند. این رویکردی است که به عنوان مواجهه درمانی شناخته می شود.
2-درمان شناختی- رفتاری
درمان شناختی-رفتاری (CBT) به طور گسترده ای برای اختلالات اضطرابی استفاده می شود، زیرا هر یک از اصول اساسی مرتبط با اضطراب بالینی را در بر می گیرد. درمان شناختی رفتاری مبتنی بر ایده های زیر است. اختلالات سلامت روان شامل مکانیسم های کلیدی یادگیری و پردازش اطلاعات (به عنوان مثال، باورهای غیرمنطقی در مورد خطرات درک شده) است. رفتارها با افشای عملکرد واقعی آن ها بهتر درک می شوند (مثلاً بررسی این باور که تعریق و تپش قلب منجر به مرگ می شود).
تجارب یادگیری تطبیقی جدید را می توان برای جایگزینی فرآیندهای یادگیری غیرانطباقی قبلی مثلاً ایجاد باورهای جدید در مورد یک شیء ترسناک پس از افزایش قرار گرفتن در معرض استفاده کرد. پزشکان با ایجاد فرضیه هایی در مورد الگوهای شناختی و رفتاری بیماران، مداخله و مشاهده پیامدها و قالب بندی مجدد فرضیه های اصلی در صورت لزوم، رویکردی علمی برای درمان اتخاذ می کنند. درمان شناختی رفناری این فرض استوار است که اختلالات عاطفی مانند اضطراب توسط عوامل شناختی حفظ می شوند و درمان روانشناختی منجر به تغییرات در این عوامل از طریق تکنیک های شناختی و رفتاری می شود.
3-اصلاح سوگیری توجه
اصلاح سوگیری توجه یک رویکرد جدید در حال ظهور است که شامل استفاده از آموزش توجه مبتنی بر رایانه با بیماران مبتلا به اضطراب برای تأثیرگذاری بر توجه بیش از حد به تهدیدهای درک شده در محیط است. به این ترتیب، سوگیری های توجه مشکل ساز را می توان برای کاهش اضطراب اصلاح کرد. اصلاح سوگیری توجه شبیه CBT است زیرا شامل قرار گرفتن در معرض اشیا یا موقعیت های ترسناک است، اما به دلیل تمرکز آن بر اهداف سوگیری توجه خاص نیز منحصر به فرد است. اگرچه مطالعاتی که این رویکرد را بررسی میکنند بسیار کم هستند، اصلاح سوگیری توجه نشاندهنده یک رویکرد جدید امیدوارکننده برای درمان اختلالات اضطرابی است.
4-هیپنوتیزم
مشخص شده است که هیپنوتیزم برای افرادی که با اضطراب سروکار دارند مفید است. هیپنوتیزم یک حالت هوشیاری بوده و شامل توجه متمرکز و کاهش آگاهی محیطی است که با ظرفیت افزایش یافته برای پاسخ به پیشنهاد مشخص می شود. هیپنوتیزم مانند مدیتیشن است. اما با اهداف اضافه بر اساس نیازهای فرد. ممکن است شامل حالات مختلف هوشیاری باشد که در طی آن توجه متمرکز می شود و حواس پرتی ها تنظیم می شوند.
نکته مهم این است که هیپنوتیزم یک تجربه خارج از کنترل نیست، زیرا بیمار قدرت دارد و از آنچه در حال وقوع است آگاه است. علاوه بر این، اهداف آن در حداقل زمان تعهد قابل دستیابی هستند. هیپنوتیزم (از جمله خود هیپنوتیزم) به طور گسترده در زمینه سلامت روان استفاده شده است. همچنین به عنوان یک ابزار مفید برای بیمارانی که با موارد زیر سروکار دارند گزارش شده است: اضطراب دندانپزشکی، اضطراب جراحی، اضطراب مربوط به مسابقات ورزشی، آگوارافوبیا و اختلالات اضطرابی به طور کلی.
دیالوگ یک جلسه مشاوره اضطراب
از جنبه مثبت، چندین رویکرد درمانی موثر برای اختلالات اضطرابی و همچنین تکنیکها و برگههای مختلفی وجود دارد که افراد می توانند خود از آن استفاده کنند. اما در بهترین حالت مراجعه به یک متخصص سلامت روان راهی ایمن برای کنترل اضطراب خواهد بود. از این رو شاید جالب باشد بدانید در یک جلسه مشاوره اضطراب چه گفتگویی بین درمانگر و مراجع برقرار می شود. انچه در ادامه می خوانید گزارش یک جلسه درمانی موردی است.
بخش اول جلسه شامل جمع آوری اطلاعات و تعدادی پیشنهاد و چارچوب مجدد برای تشویق به آرامش و کمک به مراجع در به دست آوردن بینش در مورد برخی از مسائل خود است. قسمت آخر جلسه شامل تشخیص درمان و پیشنهاد آن از سمت درمانگر با توجه به شرایط درمانجو، هیپنوتیزم مستقیم است. در طول جلسه، درمانگر از رویکردی آرام و گفتگوی (دیالوگ) دو طرفه استفاده میکند.
1-دیالوگ یک جلسه مشاوره اضطراب | گزارش مراجع
دریافت اطلاعات: مراجع زنی است که در صنعت فناوری اطلاعات (IT) کار می کند. او بیست و پنج سال است که در زمینه فناوری اطلاعات فعالیت می کند و در ده سال گذشته کسب و کار خود را با موفقیت اداره کرده و پیشرفت هایی حاصل کرده است. متاهل بوده و با همسرش به طور مشترک کار می کنند.
2-دیالوگ یک جلسه مشاوره اضطراب | ارائه مشکل
مراجع برای اضطراب، استرس و اعتماد به نفس ضعیف به دنبال کمک است. تاریخ اجتماعی زندگی او می گوید یکبار ازدواج کرده و یک دختر دارد. او از رابطه شخصی و حرفه ای خوب خود با همسرش خبر می دهد. پدر و مادر مراجع در جوانی طلاق گرفته اند. حالا احساس "فریب خوردگی" توسط آن موقعیت را توصیف می کند. پدرش در سال های قبل بر اثر سرطان درگذشت و هرگز دخترش را ندید. مراجع ابراز تاسف می کند که پدرش زنده نماند تا او را در بزرگسالی ببیند یا با نوه اش ملاقات کند. مادر مراجع زنده است اما او رابطه خود با مادر را تیره توصیف می کند.
مراجع که صاحب شرکت فناوری خود است گزارش میدهد که مهارتهای فناوری اطلاعات خود را بهعنوان اولین پذیرنده فناوریهای نوظهور آموخته و بر اساس این مهارتها شغلی ایجاد کرده است و آموزش رسمی ندیده است. شغل خود را بسیار پر استرس توصیف می کند و گزارش میدهد که گاهی اوقات در برخورد با مشتریان سختگیر، بهویژه زمانی که نمیتواند به روشهایی که از او انتظار دارند به آن ها کمک کند مشکل پیدا می کند. این موقعیتها احساسات آزاردهندهای از ناامیدی و اضطراب و نگرانی در مورد انتقاد یا قضاوت شدن را در او برمیانگیزد. سپس اظهار می کند که آزرده شده و این احساسات بر سلامت او تأثیر می گذارد.
3-دیالوگ یک جلسه مشاوره اضطراب | سابقه سلامت روان
مراجع گزارش می دهد که سابقه اضطراب و افسردگی دارد که درمان شده است. درمانهای گذشته شامل داروهای ضد افسردگی (نامشخص) و دیازپام برای حملات پانیک بوده است. او در حال حاضر دارو مصرف نمی کند. مراجع ادامه می دهد که پس از مرگ پدر، علائم او بدتر شد. می گوید که قبلاً از هیپنوتیزم برای ترک سیگار استفاده کرده است. به نظر می رسد که فقط تا حدی موفق بوده، زیرا او همچنان از سیگار الکترونیکی استفاده می کند.
4-دیالوگ یک جلسه مشاوره اضطراب | رفتار درمانگر
درمانگر، مراجع را به دیالوگ وا می دارد تا نگرانیهای خود را روشن کند و درمورد آن صحبت کند. وقتی مراجع راحت تر می شود، اطلاعات و بینش بیشتری در مورد مسائل خود ارائه می دهد. اعتراف میکند که اضطراب شدید دارد اما در دورههای هراس کاهش یافته است. مراجع این را به انتخاب بهتر در مورد مدیریت موقعیتهایی که به نظر او باعث ایجاد اضطراب میشود نسبت میدهد. سپس انتقاد و شک به خود را به عنوان محرک های مشکل ساز معرفی می کند. درمانگر به دلایل تشخیصی و افتراقی، از مراجع یک سری سؤال برای ارزیابی احتمال اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می پرسد. اما به نظر نمی رسد که PTSD یک ملاحظات تشخیصی در این مورد خاص باشد. بنابراین آن را رد می کند.
5-استعاره و تصویرسازی از استرس و اضطراب (درک مساله)
برای ایجاد یک نمایش بصری از اضطراب، درمانگر قیاسی بین اضطراب کنترل نشده و یک سطل آب به صورت ذهنی ایجاد میکند. اضطراب (آب) داخل سطل می ریزد و در صورت عدم کنترل، در نهایت سطل را پر می کند و سرریز می شود (هراس). او آرامش منظم را معادل خالی کردن سطل ذهنی می داند تا سرریز نشود (اضطراب یا هراس). در طول جلسه، درمانگر به آب اشاره میکند که حس آرامش و جریان را ایجاد میکند. پر کردن سطل، پاسخ اضطراب بهعنوان یک گرداب، سطح آب آرام و انعکاسی، احساس آرامش در جریان است. در طول این دیالوگ، مراجع با حالتی آرام، مراقب و محتاط است. او ارتباط چشمی خوبی برقرار می کند و به راحتی پاسخ می دهد.
6-سبک های تفکر افسردگی (اصلاح باورها)
اکنون درمانگر سوگیریهای جهانیسازی، درونیسازی موارد منفی و بیرونیسازی موارد مثبت را با استفاده از تعدادی مثال و تشبیه توصیف میکند. مراجع می تواند برخی از این تعصبات را در خود تشخیص دهد. درمانگر بینش مراجع را در مورد تعصبات و باورها را تعریف می کند.
وقتی مراجع بیشتر از تعصبات خود آگاه میشود، کمتر تحت تأثیر آنها قرار میگیرد؛ زیرا میتواند آنها را تشخیص دهد هدف از این چارچوب بندی مجدد این است که به مراجع کمک کند تا خود را از تعصبات خود جدا کرده و بپذیرد که آن ها هویت مراجع را مشخص نمی کنند. از آنجایی که مراجع بهویژه به انتقاد درک شده حساس است، درمانگر تمایز مشابهی بین شکایت و انتقاد قائل میشود و آنها را با عناوین مجزا دسته بندی میکند و عنوان می کند که انچه از محیط می شنود نشاندهنده شخصیت او نیست. همچنین مطالعه مقاله درمان بیماری اضطراب پنهان پیشنهاد می شود.
7-ابزارهایی برای کاهش اضطراب (ارایه راه حل)
پس از بحث در مورد علائم اضطراب فیزیکی مراجع، درمانگر پویایی تنفس تاکتیکی را توضیح میدهد(منطبق با تشخیص و درمان مناسب برای هر فرد) و مراجع را دعوت میکند تا این تکنیک را امتحان کند. او به راحتی پاسخ می دهد و می تواند این تکنیک را با موفقیت اجرا کرده و احساس آرامش ذهن کند. درمانگر با استفاده از استراتژیهای مکالمه و برقراری دیالوک، مراجع را تشویق میکند تا سناریوها را تجسم کند و به واکنشها دقت کند.
ابتدا احساسات خود را در سناریوی آزاردهنده به یاد میآورد، سپس آن را از دور تجسم میکند و در حین نفس کشیدن و ماندن در لحظه متوجه تفاوتها میشود. این پیش فرض درمانی به مراجع اجازه می دهد تا ببیند که می تواند به موقعیت های دشوار اضطرابی واکنش متفاوتی نشان دهد و او اجازه می یابد به سمت حالت ارامش حرکت کند. درمانگر سپس چندین پیشنهاد برای اقدامات آینده ارائه میکند. این اقدامات به مراجع قدرت میدهد تا با حفظ آرامش و کنترل، پاسخ اضطراب خود را تشخیص داده و مدیریت کند. برای آشنایی کامل با درمان اضطراب کلیک کنید.
8-دیالوگ یک جلسه مشاوره اضطراب | اجرای یک تکنیک درمانی
با توصیف درمانگر هیپنوتیزم آغاز می شود. او به لذت و علاقه مراجع از نقاشی ماندالا روی سنگ ها به عنوان یک لنگر اشاره می کند، راهی برای کمک به او در ارتباط با حالت آرامش ذهن و بدن و پیوند آن با افکار ناخودآگاه. تمرکز بر القاء آموزش آرامش و کمک به مراجع است که یاد بگیرد پاسخ اضطراب خود را مدیریت کند. مراجع با استفاده از یک سری دستورات و تجسم های تعبیه شده می تواند اضطراب خود را بدون وحشت یا پاسخ های شدید تشخیص دهد و به آرامی آن را کاهش دهد یا کنار بگذارد. او می تواند کنترل پاسخ های فیزیکی و فکری خود را تجربه کند و بهبودی به مرور روی می دهد. برای کسب آگاهی بیشتر از مشاوره روانشاسی مشورت بخواهید.