مقایسه کردن | چگونه دست از مقایسه کردن برداریم؟

مقایسه کردن یکی از ویژگی‌های فطری ما انسان‌هاست که می‌تواند نتایج مثبت یا منفی را برای فرد به همراه داشته باشد. ما معمولاً درحال مقایسه خود یا نزدیکانمان با دیگران هستیم. هردوی این حالات می‌توانند باعث بروز مشکلاتی باشند که ساده‌ترین آن‌ها از دست دادن آرامش و احساس رضایت در زندگی است. به میزانی که شما بتوانید احساس عزت‌نفس و اعتماد به اهداف و برنامه‌هایتان را در خود تقویت کنید تمایل شما برای مقایسه خود و اطرافیانتان با دیگران کاهش پیدا می‌کند. مقایسه کردن می‌تواند باعث بروز آسیب‌هایی در روابط میان فردی شما شده و یا احساسات کاذبی نظیر از دست دادن اعتمادبه‌نفس و انگیزه را موجب شود؛ به همین خاطر درصورتی‌که این ویژگی را در خود یا هر فرد دیگر احساس می‌کنید بهتر است برای رهایی از آن اقداماتی انجام دهید.

مقایسه کردن

مقایسه به معنای بررسی تفاوت‌های موجود میان داشته‌های ما و دیگران است. این بررسی تفاوت‌ها می‌تواند میان شغل، درآمد و یا حتی اعضای خانواده ما و دیگران صورت بگیرد. ذهن ما به‌صورت طبیعی به دنبال مقایسه خواهد بود و شما احتمالاً نمی‌توانید به‌طورکلی خود را از آن رها کنید زیرا همه ما به‌صورت تکاملی به دنبال یافتن بهترین شرایط هستیم و این شرایط بهتر تنها با مقایسه مشخص خواهد شد.

در کنار خصایص مثبت مقایسه کردن و شناخت بهترین‌ها در هر زمینه، مقایسه می‌تواند آسیب‌هایی را نیز به همراه داشته باشد. برای مثال مقایسه اطرافیان شما با دیگران و تلاش برای تغییر آن‌ها تا جایی که کاملاً شبیه دیگران باشند می‌تواند آسیب‌هایی را در روابط شما ایجاد کند. همچنین مقایسه خود با دیگران می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند افسردگی و یا از دست دادن انگیزه و اعتمادبه‌نفس باشد.

اینفوگرافیک مقایسه کردن

مقایسه خود با دیگران

رایج‌ترین حالت مقایسه این است که فرد خود و داشته‌هایش را با دیگران مقایسه کند. موضوع این قیاس می‌تواند هر چیزی باشد؛ برای مثال شما ممکن است شغل، وضعیت مالی، ظاهر و یا موفقیت‌های خود در زندگی را با فردی دیگر قیاس کنید. این کار در کنار اینکه می‌تواند به شما ایده‌هایی برای حرکت به سمت بهتر شدن بدهد می‌تواند مشکلاتی را نیز در زندگی شما ایجاد نماید که بهتر است برای رفع آن‌ها اقدام نمایید.

برای آشنایی بیشتر درباره مقایسه خود با دیگران کلیک کنید. 

مقایسه دیگران با هم

همان‌طور که گفته شد، مقایسه میان داشته‌های ما با دیگران اتفاق خواهد افتاد؛ اما گاهی اوقات ما اطرافیان خود را به‌عنوان بخشی از داشته‌هایمان با نزدیکان دیگران مقایسه خواهیم کرد. برای مثال شما ممکن است همسر، فرزندان و یا حتی والدین خود را با شخصی دیگر مقایسه کنید و از برتری‌های دیگران ناراحت باشید. این موضوع می‌تواند تا آنجا پیش برود که شما از اطرافیان خود بخواهید تغییر کرده و مانند دیگران باشند. اگرچه این شیوه از مقایسه کردن کمتر دیده می‌شود بااین‌حال آسیب‌های جدی را به همراه خواهد داشت. اگر شما قربانی این مقایسه‌ها هستید و یا احساس می‌کنید نمی‌توانید از قیاس دست بکشید بهتر است از یک مشاور در این زمینه کمک بگیرید.

برای آشنایی با آسیب های مقایسه همسر با دیگران کلیک کنید.

 

چرا مقایسه کردن اشتباه است؟

مقایسه کردن درصورتی‌که از کنترل فرد خارج شود و یا باعث بروز آسیب‌های روحی باشد موضوع اشتباهی است که باید با آن مقابله کنید. برخی از دلایل اشتباه بودن مقایسه را در ادامه با یکدیگر بررسی خواهیم کرد.

شرایط زندگی ما یکسان نیست

یکی از حقایق موجود این است که زندگی هیچ‌یک از افراد کاملاً شبیه به یکدیگر نیست و همه ما در برخی جنبه‌ها با یکدیگر تفاوت داریم. به همین خاطر مقایسه اساساً نمی‌تواند امر صحیحی باشد چراکه برابر بودن شرایط طرفین یکی از اصول اساسی برای صحت قیاس است. انحصاری بودن شرایط زندگی باعث خواهد شد که شما در برخی ویژگی‌ها بهتر از دیگران و در برخی دیگر بدتر از آن‌ها باشید. به عبارتی می‌توان گفت بهترین حالت مقایسه این است که خودتان را با گذشته خود مقایسه کنید و ببینید که آیا در مسیر پیشرفت هستید یا خیر؟ برای اینکار لازم است که ابتدا به خودشناسی دست یابید تا بتوانید مسیر موفقیت خود را ارزیابی کنید.

برای آگاهی بیشتر درباره خودشناسی کلیک کنید.

از دست دادن انگیزه هنگام مقایسه کردن

مقایسه خود با دیگران یا شما را به این نتیجه می‌رساند که بالاتر از دیگران هستید و یا متوجه خواهید شد که نسبت به آن‌ها ضعیف‌تر می‌باشید. رسیدن به هر یک از این باورها می‌تواند دلیلی برای کاهش انگیزه فعالیت در شما باشد. اگر شما احساس کنید از دیگران عقب هستید به میزانی که این فاصله را بیشتر بدانید از فعالیت دست خواهید کشید و همین‌طور اگر احساس کنید در شرایطی بهتر از دیگران قرار دارید نیز ممکن است به خود مغرور شده و دلیلی برای پیشرفت بیشتر احساس نکنید.

آسیب دیدن روابط هنگام مقایسه کردن

آسیب دیدن روابط پیامدی است که به دنبال مقایسه کردن اطرافیان خود با دیگران ممکن است پیش بیاید. درصورتی‌که شما دچار نارضایتی‌هایی از اطرافیان خود شوید و یا از آن‌ها بخواهید در راستای رقابت با فردی دیگر قدم بردارند این موضوع می‌تواند آسیب‌های جدی را در رابطه شما ایجاد کند.

راه‌هایی برای جلوگیری از مقایسه خود با دیگران

گاهی اوقات مقایسه تبدیل به عادتی می‌شود که فرد ناخواسته آن را انجام می‌دهد و با توجه به اثرات مخربی که این رفتار می‌تواند داشته باشد بهتر است برای کنار گذاشتن آن اقدام نمایید. در ادامه به مهم‌ترین راهکارهایی که در این زمینه می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید اشاره خواهیم کرد. پیشنهاد می‌کنیم که مقاله مدل‌های تغییر رفتار را نیز مطالعه نمایید تا بتوانید به راحتی رفتارهای نامناسب خود را کنار بگذارید. 

برای فردیت احترام قائل باشید

هریک از ما شخصیتی منحصربه‌فرد دارد که نقاط قوت و ضعف خود را داشته و درعین‌حال برای زندگی خود نیز برنامه‌ها و اهداف مشخصی در نظر می‌گیرد. به میزانی که شما خود را به‌عنوان یک فرد مستقل باور داشته و به برنامه‌هایی که برای زندگیتان در نظر گرفته‌اید علاقمند باشید کمتر خود را با دیگران مقایسه خواهید کرد. مقایسه معمولاً به این دلیل اتفاق می‌افتد که فرد احساس می‌کند داشته‌های دیگران می‌تواند بهتر از او باشد. اگر احساس می‌کنید درزمینهٔ اعتمادبه‌نفس و یا داشتن برنامه مشخصی برای زندگی خود دچار مشکل هستید می‌توانید از یک مشاور در این زمینه کمک بگیرید.

به جای مقایسه کردن در لحظه زندگی کنید

زندگی کردن در لحظه یک رویکرد روانشناسی است که معتقد است برای داشتن سلامت روان بهتر است صرفاً در لحظه حال و بدون قضاوت راجع به خوب یا بد بودن آن زندگی کنید. آشنایی با این تکنیک علاوه بر اینکه به شما کمک خواهد کرد تا از قیاس خود و دیگران دست بکشید تأثیر بسیاری نیز در سلامت روان شما خواهد داشت.

اهداف و تصمیمات مشخص داشته باشید

زمانی را با خود خلوت کنید و به این سؤال پاسخ دهید که دوست دارید در زندگیتان به کجا برسید؟ پاسخ شما به این پرسش اهداف و تصمیماتتان را مشخص خواهد کرد و همان‌طور که گفته شد داشتن اهداف و برنامه‌های مناسب به شما در کاهش قیاس خود با دیگران کمک خواهد کرد. برای مشخص کردن اهداف‌تان لازم است ابتدا به یک خودآگاهی برسید. برای پاسخ به سوال خودآگاهی چیست کلیک کنید.

به جای مقایسه کردن به خودتان هشدار بدهید

یکی از راهکارهای مناسب برای کاهش مقایسه کردن این است که افکار خود را به‌دقت دنبال کنید. زمانی که متوجه می‌شوید در حال مقایسه خود با دیگران هستید به خودتان هشدار داده و این رفتار را کنار بگذارید. احتمالاً در دفعات نخست با دشواری‌هایی درزمینهٔ پیگیری افکارتان مواجه خواهید بود اما به‌تدریج توانایی شما در این زمینه افزایش پیدا می‌کند و به‌راحتی می‌توانید جلو افکار خود را بگیرید.

از یک مشاور کمک بگیرید

مقایسه در برخی شرایط می‌تواند به علت مشکلات جدی مثل بیماری افسردگی اتفاق افتاده باشد و همچنین مشکلات بسیاری مانند خود گویی‌های منفی یا بروز اضطراب را نیز به همراه خواهد داشت. به همین خاطر درصورتی‌که احساس می‌کنید نمی‌توانید جلوی افکار مقایسه‌ای خود را بگیرید، بهتر است به یک روانشناس در این زمینه مراجعه کنید. روانشناسان راهکارهای مناسبی را برای کنترل افکار و شناخت باورهای اشتباهی که شما را به سمت مقایسه خود با دیگران سوق می‌دهند را به شما آموزش خواهند داد. در همین راستا مرکز مشاوره حامی هنر زندگی آماده ارائه مشاوره تلفنی و حضوری به شما عزیزان می‌باشد.

برای اطلاع بیشتر درباره روند دریافت مشاوره حضوری و مشاوره تلفنی کلیک کنید.

 

مقایسه شدن با دیگران

درصورتی‌که نمی‌توانید از مقایسه اطرافیان خود با دیگران دست‌بردارید و از این موضوع در عذاب هستید و یا چنانچه از اینکه یکی از اطرافیان، شما را با دیگران مقایسه می‌کند ناراحتید می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده نمایید.

با یکدیگر صحبت کنید

با فردی که شما را با دیگران مقایسه می‌کند صحبت کرده و اهداف و برنامه‌های خود را برای او شرح دهید. به او توضیح دهید که شما دلیلی برای مشابه دیگران شدن نمی‌بینید و سعی کنید با کمک گرفتن از منطق، دلایل اشتباه بودن ترس‌ها و احساس کمبود او را نیز به وی نشان بدهید. البته در صحبت‌هایتان به این موضوع توجه داشته باشید که آیا واقعاً خواسته‌های طرف مقابل غیرمنطقی هستند؟ اگر به این سؤال جواب مثبت می‌دهید و درعین‌حال طرف مقابلتان نیز دست از مقایسه برنمی‌دارد بهتر است راه خود را دنبال کنید.

به دیگران حق انتخاب بدهید

همواره به این موضوع توجه داشته باشید که دیگران نیز به‌اندازه شما حق دارند برای زندگی خود تصمیم بگیرند و به عبارتی این شما هستید که نمی‌بایست به‌جای آن‌ها تصمیم بگیرید. سعی کنید گاهی نیز دنیا را از دریچه دید سایرین نگاه کنید و به آن‌ها حق انتخاب بدهید.

عادلانه قضاوت کنید

هنگامی‌که می‌خواهید یکی از اطرافیان خود را با دیگران مقایسه کنید سعی داشته باشید تا جانب انصاف را نگه دارید و شرایط او را به‌خوبی مدنظر قرار دهید. سعی کنید کاستی‌ها و مشکلاتی که وی در زندگی داشته و همین‌طور نقاط قوتی که نسبت به دیگران دارد را به‌خوبی در نظر داشته باشید.

 

سؤالات متداول

1. چرا مقایسه کردن خود با دیگران اشتباه است؟

مقایسه می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی مثل از دست دادن اعتمادبه‌نفس یا انگیزه برای فعالیت باشد. از طرفی شما و فردی که خود را با او مقایسه می‌کنید شرایط کاملاً یکسانی در زندگی نداشته‌اید. به همین خاطر مقایسه نمی‌تواند موضوع صحیحی باشد.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه مقایسه کردن می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق شماره 02122018502 و یا از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.