روش خلاصه نویسی متن | 19 نکته برای نوشتن یک خلاصه خوب

با روش خلاصه نویسی متن می توانید طیف وسیعی از اطلاعات را متراکم کنید و به خوانندگان مجموعه ای از مهمترین بخش هایی را که می خواهند بخوانند (یا در برخی موارد، ببینید) ارائه دهید. می توانید از خلاصه نویسی در بسیاری از ژانر های نوشتاری استفاده کنید. هم چنین می توانید یک مقاله ی دانشگاهی و یا طرح یک رمان یا نمایش تلویزیونی را خلاصه کنید. شما می توانید یک رویداد تاریخی یا یک افسانه را نیز خلاصه کنید. خلاصه ای که به خوبی نوشته شده است، درک اولیه از یک قطعه از ادبیات، رسانه یا تاریخ را ارائه می دهد. پس در نوشتن خلاصه دقت کنید و سعی داشته باشید تا عدم تمرکز و پرش فکر خود را کنترل کنید.  
 

روش خلاصه نویسی متن | خلاصه چیست؟

خلاصه نویسی، متنی کوتاه از یک اثر بزرگ تر است که به خواننده درک جامعی می دهد. برای نوشتن خلاصه، یک نویسنده ایده های اصلی مقاله، نمایش تلویزیونی یا فیلمی را که خوانده یا تماشا کرده است جمع آوری می کند و ایده های اصلی را در یک مرور کلی خلاصه می کند. خلاصه ها شرح مختصر یک اثر دیگر را در قالب یک پاراگراف ارائه می دهند و جزئیات کافی را ارائه می دهند تا خواننده موضوع خلاصه، برای مثال اگر کتاب خودشناسی است، خواننده باید با خواندن خلاصه به قسمتی از موضوع پی ببرد. در حالی که درک شخصی نویسنده خلاصه ای از کلیات موضوع را برجسته می کند.  

اینفوگرافیک روش خلاصه نویسی متن

هدف از خلاصه سازی چیست؟

هدف از خلاصه نویسی این است که بدون درج نظر شخصی، یک مرور اجمالی از جزئیات مهم یا اطلاعات جالب را در اختیار خوانندگان قرار دهد. یک خلاصه به طور مختصر نکات اصلی یک متن یا قطعه رسانه ای را ارائه می دهد. مانند چکیده مقاله علمی مانند کتاب روانشناسی کودک، شرح طرح یک فیلم یا داستانی جدید در قالب خلاصه.  

روش خلاصه نویسی متن | نحوه تولید خلاصه

1. روش خلاصه نویسی متن به این صورت است که ابتدا کامل مقاله را بخوانید و مطمئن باشید که آن را درک کرده اید.
2. مقاله را برای خود توضیح دهید. به نکات مهم توجه کنید و ان ها را یادداشت کنید.
3. اولین پیش نویس خلاصه را بدون نگاه به مقاله برای خود بنویسید.
4. هنگام نوشتن خلاصه همیشه از عبارت های جدید و مهم استفاده کنید. اگر عبارتی را از نسخه اصلی کپی می کنید مطمئن شوید که این عبارت بسیار مهمی است که آوردن آن ضروری است و نمی توان آن را حذف کرد. در این صورت علامت نقل قول را در اطراف عبارت قرار دهید.
5. اولین پیش نویس خود را تقریبا یک چهارم مقاله اصلی خود بنویسید. به این معنا که سعی کنید پیش نویس شما خیلی کمتر یا خیلی بیشتر نشود.

ویژگی های روش خلاصه نویسی متن

1. خلاصه خود را با مشخص کردن نوع کار، عنوان، نویسنده و نکته اصلی در زمان حال شروع کنید.
2. طرح کلی و اصلی خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که نکات مهم را پوشش داده اید.
3. هرگز هیچ یک از ایده ها، نظرات یا تفسیر های شخصی خود را در روش خلاصه نویسی متن قرار ندهید. این بدان معناست که شما باید در انتخاب کلمات خود بسیار دقت کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه مهارت کلامی میان فردی کلیک کنید.
4. با زبانی خلاصه وار، خلاصه نویسی خود را بنویسید. سعی کنید عبارت هایی که استفاده می کنید تکراری نباشد.
5. یک منبع استناد کتاب شناختی کامل در ابتدای خلاصه خود بنویسید. یک نقل قول کامل کتاب شناختی حداقل شامل عنوان اثر، نویسنده، منبع است. از قالب های نگارشی مناسب در خلاصه نویسی خود می توانید استفاده کنید.

نکاتی برای نوشتن یک خلاصه خوب

این که شما در حال جمع بندی یک رویداد، رمان، نمایشنامه یا مقاله در روزنامه هستید، توانایی نوشتن خلاصه یک پاراگراف موثر، یک مهارت مهم برای هر نویسنده است. برای راهنمایی در مورد نحوه نوشتن یک خلاصه خوب، به موارد زیر توجه کنید:

1-کامل خواندن متن مقاله

شما باید آن را کاملا با تمام جزئیات بخوانید. در عوض، بر درک واقعی آن چه نویسنده سعی در بیان آن دارد تمرکز کنید. این ممکن است به این معنی باشد که شما باید یک جمله یا پاراگراف را بیش از یک بار بخوانید تا متوجه اهمیت آن شوید. هم چنین ممکن است بخواهید کل قطعه را دو بار، سه بار یا حتی بیشتر بخوانید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مهارت تمرکز کلیک کنید.

2- روش خلاصه نویسی متن | پیدا کردن نکته اصلی متن

این به شما کمک می کند تا استدلال های محتوا را با زبان خود در خلاصه نویسی بیان کنید. هم چنین می توانید از خود بپرسید که چه نکاتی یا موضوعاتی در کل محتوا مطرح می شود. عنوان مقاله هم چنین می تواند نکته اصلی را در مورد محتوا به شما ارائه دهد. هم چنین ممکن است نویسنده با گفتن جمله ای مانند: استدلال من این است که... یا معتقدم... نظریه خود را واضح تر بیان کند. در یک اثر داستانی، نویسنده به احتمال زیاد بر موضوعات مختلفی تأکید می کند. بنابراین اگر متوجه شدید که به عنوان مثال بحث یا شرح عاشقانه زیاد مطرح می شود، احتمالاً یکی از نکات اصلی محتوا علاقه و ابراز عشق است.

3-بازخوانی و یادداشت نکات مهم محتوای مقاله

هنگامی که به طور دقیق می دانید منظور اصلی نویسنده چیست، قطعه را دوباره بخوانید و به دنبال راه هایی باشید که بتوانید نکات مهم را از متن استخراج کنید. برای بیان چیزی به قول خود، آن را طوری بنویسید که گویی در حال توضیح یا توصیف آن برای یک دوست صمیمی هستید. هنگامی که نکات اصلی را با زبان خود یادداشت می کنید، تاثیر بیشتری بر خوانندگان خود می گذارید.

4-تمرکز بر جزییات شواهدی که نویسنده در نگارش خود استفاده کرده

به عنوان مثال استدلال اصلی نویسنده این است: جنبش حقوق مدنی ایالات متحده در واقع در سال ۱۹۵۰ آغاز شد. 
نویسنده ممکن است بگوید تحریم زنان سیاه پوست نمونه ای از این امر است. شما فقط باید به تحریم زنان سیاه پوست توجه کنید، نه نمونه هایی دیگر که نویسنده به طور کامل توضیح داده است. برای خلاصه نویسی مقالات داستانی رعایت این مورد مهم است. این بدان معناست که از بازنویسی تک تک اتفاقاتی که در نوشته ی اصلی می افتد اجتناب کنید. در عوض بر نقاط اصلی طرح و راه های افزایش انگیزه اصلی آن تمرکز کنید. همه مواردی را که در طول مسیر برای شخصیت اتفاق می افتد وارد نکنید.

5-شرح اطالاعات منبع در ابتدای متن خلاصه

شما باید هر خلاصه ای را با نویسنده و عنوان مقاله شروع کنید. این به خواننده شما اجازه می دهد که بداند آن چه دیگران نوشته اند را خلاصه می کنید نه درآمدی از خودتان. 
برای مثال می توانید با چیزی شروع کنید مانند: جورج شاو نمایشی است که به مسائل طبقه و فرهنگ در اوایل قرن بیستم انگلستان می پردازد.

6-استفاده از حافظه و زبان خود برای نوشتن نکته اصلی هر بخش

بدون نگاه کردن به یادداشت های خود، یک پیش نویس اولیه بنویسید که شامل نکات اصلی هر بخش با کلمات شما باشد. در یک خلاصه نویسی نباید فقط آن چه نویسنده ی اصلی گفته است را آورد و تکرار کرد. بنابراین استفاده از کلمات به زبان خود و انچه در حافظه کوتاه مدت تان است. برای این کار باید بر روی تقویت حافظه کوتاه مدت خود کار کنید. بسیار مهم است. اگر کاملاً باید از کلمات نویسنده اصلی استفاده کنید، آن ها را در علامت نقل قول قرار دهید. این به خواننده شما می گوید که این کلمات مال شما نیستند. انجام ندادن این کار سرقت علمی است و می تواند شما را به دردسر بیاندازد. مطمئن شوید که در نگارش خلاصه علامت نقل قول را به درستی استفاده کرده باشید.

7-ارائه مطالب با استفاده از دیدگاه نویسنده

هنگام نوشتن، مطمئن شوید که فقط قسمت اصلی نوشته را خلاصه کرده اید. شما نباید نظرات یا دیدگاه شخصی خود را در مورد محتوا، مقاله یا غیره در خلاصه بیاورید. در عوض، آن چه نویسنده اصلی گفته است را خلاصه کنید و لحن و دیدگاه خود را حفظ کنید و وارد نکنید. به عنوان مثال، ممکن است فکر کنید که هملت زمان زیادی را صرف فکر کردن نسبت به بازیگری می کند. می توانید به جای گفتن این جمله که: چرا هملت هر اکثر اوقات هیچ کاری نمی کند؟ می توانید چیزی شبیه به این را بگویید: هملت مردی با شخصیت اندیشمند است تا مرد عمل.

8-استفاده از زبان مناسب برای خلاصه نویسی

شما می خواهید خواننده ی شما بداند که شما استدلال های شخص دیگری را خلاصه می کنید. بنابراین هر از گاهی باید از عباراتی مانند نویسنده اظهار دارد یا مقاله ادعا می کند هنگام ارائه این استدلال ها استفاده کنید. این به خواننده یادآوری می کند که این خلاصه نویسی شما نیست، بلکه برای شخص دیگری است. به عنوان مثال، در خلاصه نویسی نوشته های داستانی می توانید چیزی مانند: شکسپیر زمان زیادی را صرف تفکر در حصار های قلعه می کند، بیان کنید. این به خواننده شما می گوید که شما در مورد نمایش نامه شکسپیر صحبت می کنید، نه این که داستان خود را اختراع کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مهارت نوشتن کلیک کنید.

9-مرور دورباره پیش نویسی که از حافظه و زبان خود نوشته اید

یادداشت های خود را بیرون بیاورید و آن ها را با پیش نویسی که اولین بار به زبان خود نوشته اید مقایسه کنید. اگر نکته مهمی وجود دارد که در اثر فراموشی یادتان رفته است، آن را در پیش نویس دوم خود قرار دهید.

10-روش خلاصه نویسی متن با رعایت ترتیب اتفاقات

به جای پرش به قسمت های مختلف داستان یا مقاله، باید آن چه را که در آن اتفاق افتاده است توضیح دهید. این امر به ویژه برای جمع بندی آثار داستانی اهمیت به سزایی دارد.

11- روش خلاصه نویسی متن | حذف تکرار

گاهی اوقات در مقاله یا کتابی، نویسنده ممکن است چندین بار یک نکته را به عنوان راهی برای تأکید بر نکات اصلی خود بیان کند. برای خلاصه کردن، لازم نیست این کار را انجام دهید. هنگامی که در حال بازخوانی خلاصه خود هستید هر نکته تکراری را حذف کنید. حتی اگر نویسنده چندین بار آن ها را ذکر کرده باشد. شما فقط باید یک بار آن ها را در خلاصه نویسی خود بیان کنید. اگر متوجه شدید که نویسنده ای چندین بار به یک نکته اشاره کرده است، این نشان گر خوبی است که این نکته مهمی است و قطعاً باید در خلاصه شما باشد.

12-منسجم کردن مطالب مهم با یکدیگر

اگر بر آوردن همه نکات اصلی در خلاصه ی خود متمرکز شده اید ممکن است به نحوه قرار گرفتن پاراگراف های خلاصه خود در کنار هم توجه نکنید. وقتی خلاصه ی خود را دوباره بررسی می کنید مطمئن شوید که هر پاراگراف را به پاراگراف بعدی متصل کرده و به نقطه اصلی بحث برگردانید و مطالب پراکنده نباشند. 
به عنوان مثال، در خلاصه مقاله ای در مورد علت انقلاب آمریکا، ممکن است پاراگراف هایی داشته باشید که استدلال های نویسنده در مورد مالیات را خلاصه کرده و پاراگراف دیگری در مورد آزادی مذهبی باشد. شما می توانید به جای پراکنده کردن نوشته های خود، به طور جامع در یک پاراگراف چیزی شبیه به این را بگویید: اگر چه برخی از مستعمره نشینان معتقد بودند که حق مالیات باید به آن ها حق نمایندگی در پارلمان را بدهد، اما نویسنده هم چنین استدلال می کند که مستعمره نشینانِ دیگر از انقلاب حمایت کردند زیرا آن ها معتقد بودند که آن ها حق دارند با شرایط اختصاصی خود در پارلمان نمایندگی کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه روانشناسی دینی مذهبی کلیک کنید.

13-بررسی اشتباهات دستوری و املایی خلاصه نویسی خود

پس از اتمام بازبینی استدلال های پیش نویس خود، موارد کوچک را بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که هیچ غلط املایی یا دستوری وجود ندارد. به دنبال علائم نگارشی اضافی یا گم شده باشید و آن ها را نیز تصحیح کنید. اگر غلط املایی داشته باشید متوجه خواهید شد، اما اگر از املای اشتباه یک کلمه استفاده کنید متوجه اشتباه خود نخواهید شد. در این صورت بهتر است کلمه مورد نظر خود را که شک دارید در اینترنت جستجو کنید. به عنوان مثال، در املای یک کلمه ی پرتقال یا پرتغال دچار شک و شبهه شوید. به این صورت که معنای این دو بسیار متفاوت است. اولی به معنای میوه ی مرکب و دومی نام کشور است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلال نوشتن کلیک کنید.

14-بررسی کردن مقدار و طول خلاصه نویسی خود

وقتی چیزی را که ممکن است فراموش کرده اید به خلاصه خود اضافه کنید. مقدار نوشتاری آن را بررسی کنید که خیلی طولانی نشود. به طور کلی، یک خلاصه باید حدود یک چهارم طول متن یا مقاله ی اصلی باشد. به عنوان مثال، اگر متن اصلی چهار صفحه است. خلاصه شما نباید بیش از یک صفحه باشد.

15-بررسی متن خلاصه توسط شخص دیگری

ممکن است شخص دیگری مکاتبات یا نکته ای را با دید کاملا متفاوت از دیدگاه شما ببیند و احساس جدیدی نسبت به نوشته شما داشته باشد. آن ها نه تنها باید کار شما را از نظر دقت مقایسه کنند، بلکه از آن ها بخواهید آن را برای جمع بندی بخوانند. خوانندگان باید بتوانند آن چه را که در مقاله یا داستان اتفاق افتاده است تنها با خواندن خلاصه داستان شما درک کنند. اگر از طرف شخص خواننده مورد انتقاد قرار گرفتید استقبال کنید و روحیه انتقاد پذیری داشته باشید. سپس آن انتقاد ها را بسنجید و تغییرات مثبتی در خلاصه ی خود ایجاد کنید.

16-پیدا کردن نکته ی اصلی در روش خلاصه نویسی متن

یک خلاصه مفید مطالب اصلی را برای اطلاع خواننده به مهمترین تیتر خود محدود می کند. نکته مهمی را که می خواهید به خواننده منتقل کنید انتخاب کنید و از جملات محدود خود عاقلانه برای انتقال آن به مخاطبانتان استفاده کنید. برای فرایند و مراحل یادگیری افکار خود به صورت سازمان یافته، چند یادداشت بردارید و در آخر بهترین یادداشت را وارد کنید.

17-روش خلاصه نویسی متن | بیان مختصر

توجه داشته باشید که خلاصه بازنویسی نیست. خلاصه ای کوتاه از قطعه ی اصلی است. یک پاراگراف خلاصه معمولاً حدود پنج تا هشت جمله است. آن را مختصر و دقیق بیان کنید. اضافات یا متن تکراری را حذف کنید تا پاراگراف شما واضح و مختصر بماند.

18-نوشتن بدون قضاوت و تعصب

اگر در حال جمع بندی یک متن اصلی یا قطعه ای از رسانه هستید، مهم ترین اطلاعات آن را جمع آوری کرده و متراکم می کنید، نه این که یک نظر از برداشت های خود و قضاوت های خود را بنویسید. خلاصه خود را با کلمات مناسب بنویسید و از افزودن نظر خود اجتناب کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه قضاوت عجولانه کلیک کنید.

19-مطمئن شدن از جذابیت خلاصه نویسی

سعی کنید خلاصه ی خود را به صورت گیرا و شفاف بنویسید. از نکات مهم متن یا فیلم یا... در خلاصه ی های خود بیاورید و توجه بیننده یا خوانده را جلب کنید. این گونه خلاصه ی شما جذابیت و گیرایی خاصی برای خواننده ها یا شنوندگان دارد و تا آخر، مطالب شما را دنبال می کنند.  

سخن آخر در زمینه روش خلاصه نویسی متن

نوشتن خلاصه یک راه عالی برای پردازش اطلاعاتی است که خوانده اید، خواه یک مقاله باشد یا یک کتاب. اگر مقاله ای برای خلاصه نوشتن به شما اختصاص داده شده است، بهترین راه برای نوشتن آن مرور قطعه ای است که در حال جمع بندی آن هستید. آن را به طور کامل بخوانید و نکات مهمی را که می خواهید در خلاصه خود بگنجانید یادداشت کنید. وقتی به نوشتن خلاصه خود می پردازید، ابتدا به حافظه خود تکیه کنید تا مطمئن شوید خلاصه آن به زبان خود شماست. سپس، آن را بازبینی کنید تا مطمئن شوید که نوشته های شما واضح است و در آخر بررسی کنید که دستور زبان، علائم نگارشی و املا همگی کامل باشند. اگر شما هم در این زمینه مسئله ای دارید می‌توانید موضوع را با روانشناسان ما در مرکز مشاوره حامی هنر زندگی در میان بگذارید. برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره روانشناسی کلیک کنید