تجاوز جنسی | از علل تا آثار و پیامدهای تجاوز

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با تجاوز جنسی پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

تجاوز جنسی یکی از آسیب زننده‌ترین اتفاقاتی است که می‌تواند برای مردان و زنان اتفاق بیفتد. برخلاف باور عامه تجاوز بیشتر توسط آشنایان فرد رخ می‌دهد. همچنین کودکان بیشتر در معرض این آسیب هستند. تجاوز جنسی می‌تواند بنیان روانی فرد را دگرگون کند و آسیب‌های گوناگونی را در بخش‌های مختلفی از زندگی فرد ایجاد کند. به دلیل سنگین بودن بار روانی این اتفاق معمولا قربانیان آن نمی‌توانند مسأله را برای دیگران عنوان کنند. کودک آزار جنسی از جمله مواردی است که کمتر گزارش می‌شود. عنوان نکردن این اتفاق علاوه بر این که می‌تواند بار روانی تجاوز را بیشتر کند، می‌تواند فرد متجاوز را همچنان موجه جلوه دهد و در نهایت رفتار او می‌تواند ادامه پیدا کند. برای اطلاع بیشتر از کودک آزار جنسی کلیک کنید.

تجاوز جنسی

تجاوز جنسی به معنی تحمیل رابطه جنسی به یک فرد دیگر بدون رضایت او می‌باشد. تجاوز می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد: مرد به زن، زن به مرد، مرد و زن به کودک، زن به زن و مرد به مرد. تجاوز جنسی حتما نباید همراه با دخول باشد، هر شکل از رابطه جنسی که در آن رضایت نباشد تجاوز جنسی محسوب می‌شود. در مورد ارتباط بزرگسالان با افراد زیر سن قانونی، حتی در صورت وجود رضایت، باز هم وضعیت را تجاوز اطلاق می‌کنیم.

همان طور که گفته شد تجاوز جنسی باید در بافتی از نارضایتی قرار گیرد. گاهی اوقات فرد توانایی ابراز مراتب نارضایتی خود را ندارد، تهدید شده است، مورد ارعاب قرار گرفته، باج می‌دهد، در وضعیتی قرار دارد که توانایی تصمیم گیری در این مورد را ندارد مثلا در حالت مستی است، خواب است یا عقب ماندگی ذهنی دارد.

در بسیاری از کشورها شاهد مفهوم پردازی تجاوز زوجی هستیم. یعنی یک زوج رابطه جنسی را بر همسرش یا شریکش تحمیل کند. در کشورهایی مثل ایران که تمکین جنسی جزء وظایف زن به مرد است، این امر می‌تواند بی مفهوم به نظر برسد. اما در بسیاری از ایالت‌ها و کشورها تحمیل را بین زوجین غیرقانونی می‌شمارند.

انواع تجاوز جنسی کدام‌اند؟

انواع تجاوز بر اساس وضعیتی که تجاوز در آن صورت می‌گیرد، جنسیت و ویژگی‌های متجاوز، جنسیت و ویژگی‌های قربانی طبقه‌بندی می‌شود. از انواع تجاوز می‌توان به تجاوز توسط آشنا، تجاوز زناشویی یا تجاوز زوجی، تجاوز دست جمعی، تجاوز به محارم، تجاوز در زندان، تجاوز جنگی، سوءاستفاده جنسی از کودکان و تجاوز از لحاظ قانونی اشاره کرد.

نوعی دیگر از تجاوز، تجاوز خاکستری است که مفهوم عجیبی دارد. در تجاوز خاکستری هر دو طرف در انجام این عمل تردید دارند. و یا در تعریفی دیگر قربانی نمی‌تواند به متجاوز بفهماند که واقعا میلی برای انجام رابطه جنسی ندارد و قربانی گمان می‌کند یا ترجیح می‌دهد که فکر کند، قربانب علارغم مقاومت ظاهری در باطن به انجام این کار رضایت دارد.

آمار و شیوع تجاوز جنسی

بسیاری از افرادی که مورد تجاوز قرار می‌گیرند، این امر را گزارش نمی‌دهند. بنابراین به دست آوردن آمار واضح، دشوار می‌باشد. نکته قابل توجه این است که تنها 20 درصد تجاوزات صورت گرفته توسط افراد غریبه رخ می‌دهند. بیشتر تجاوز‌ها از قبل برنامه ریزی شده هستند و توسط آشنایان مورد اعتماد فرد قربانی رخ می‌دهند.

علل کشیده شدن افراد به سمت تجاوز جنسی

بحث خشونت جنسی و مخصوصا شکل تجاوز آن می‌تواند علت شناسی پیچیده‌ای داشته باشد. از یک طرف می‌توان به علل زیستی اشاره کرد و از طرف دیگر علل رشدی و روانشناختی وجود دارند. در بسیاری موارد فرد متجاوز دچار اختلال جنسی است و تنها از طریق تجاوز به دیگران ارضا می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اختلالات جنسی کلیک کنید. در ادامه برخی از علل تجاوز جنسی را شرح داده‌ایم:

1-ابتلا به اختلالات شخصیت

یکی از مهم‌ترین عوامل می‌تواند اختلالات شخصیت باشد. اختلال شخصیت ضداجتماعی به شدت مستعد این عمل خشونت بار می‌باشد. برای اطلاع بیشتر از اختلالات شخصیت کلیک کنید.

2. تجربیات دوران کودکی

در کنار این امر متجاوز در کودکی سابقه مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفتن، تجربه خشونت، ارتباط نامناسب با والدین، خشم شدید نسبت به مادر یا زن‌های مهم زندگی، رهاشدگی، بی اعتمادی نسبت به والد و الگو برداری از والد خشونتگر را شاهد بود. 

3- عدم توانایی کنترل تکانه

یکی از اموری که سبب ساز تجاوزات می‌شود عدم کنترل تکانه و ناتوانی فرد در جلوگیری از تمایلاتش می‌باشد. یعنی فردی که از بچگی مورد خشونت قرار گرفته و توانایی کنترل تکانه هم ندارد، به راحتی خشم هایش را بروز می‌دهد.

4- باورهای غیر منطقی

یکی از دلایلی که فرد متجاوز بدون احساس گناه به آن ادامه می‌دهد این است که قربانی را قربانی زدایی می‌کنند. یعنی متجاوز موقعیت را طوری تفسیر می‌کند که گویی قربانی مستحق این برخورد است و گویی متجاوز در حال اجرای عدالت روی او می‌باشد. در حالت‌های دیگر متجاوزان اعتقاد دارند که فرد قربانی خود مایل به این کار است و حتی ممکن است توانایی تفسیر صحیح نشانه‌های نارضایتی را نداشته باشند.

5- عدم وجود قوانین بازدارنده در جامعه

و در نهایت به عنوان آخرین دلیل و ضعیف‌ترین آن‌ها می‌توان گفت در جوامعی که قوانین بازدارنده وجود ندارند و سیستم قضایی و پلیسی در پیگیری و مجازات ضعیف عمل می‌کنند، ممکن است فرد به راه خود ادامه دهد و قربانیان بیشتری بگیرد.

آثار تجاوز جنسی بر قربانی

تجاوز آسیب‌های بسیار عمیق و گسترده‌ای برای فرد باقی می‌گذارد که برخی از آن‌ها ممکن است سالیان سال با فرد همراه باشند. ابتدای امر ممکن است تجاوز شکل خشونت آمیزی داشته و پیامدهای جسمانی باقی بگذارد. پیامدهای جسمانی برای قربانیان کمترین و سبک‌ترین هزینه‌ای است که می‌دهند. برای کاهش چنین آسیب‌هایی و درمان آن‌ها لازم است حتما از مشاوره روانشناسی و مشاوره جنسی کمک بگیرید.

1. آثار سوء تجاوز تا سال‌ها بر فرد می‌ماند

اثر عمده احساس گناه در قربانی است. ممکن است فرد قربانی پس از تجاوز احساس تقصیر و گناه کرده و برای تمام عمر یا حداقل برای مدتی طولانی احساس پشیمانی و سرزنش خود داشته باشد. علت عمده این امر باورهای فرهنگی و کلیشه‌ای جامعه در مورد قربانیان تجاوز است. یکی از عمده‌ترین اختلالات، اختلال استرس پس از سانحه می‌باشد. این اختلال ممکن است تا پایان عمر باقی بماند و فرد در رنج و عذاب قرار بگیرد. برای اطلاع بیشتر از اختلال استرس پس از سانحه کلیک کنید.

2. قربانی هم مقصر می‌شود

در بسیاری از جوامع مردم قربانی را هم مقصر می‌دانند. برای مثال ممکن است بگویند لباسش تحریک کننده بوده، خودش سرصحبت دوستانه را با متجاوز باز کرده یا حتی در خیلی از موارد وقتی که فرد قربانی با پای خود سر قرار می‌رود و در همان قرار مورد تجاوز قرار می‌گیرد، مردم او را مقصر می‌شمارند. اما هر شکلی از رابطه جنسی که بدون رضایت فرد قربانی باشد، تجاوز محسوب می‌شود؛ حتی اگر فرد قربانی با میل خود فرد دیگر را ببوسد این لزوما به این معنی نیست که به فرد مقابل اجازه داده است دخول انجام دهد.

3. ابتلا به انواع اختلالات روانی و جسمانی

اختلال دیگری که ممکن است در قربانی ایجاد شود، اختلالات تجزیه ای  (گسست از واقعیت) و احساس غیر واقعی بودن می‌باشد. کودکانی که مورد تجاوز قرار می‌گیرند، مستعد پرورش بسیاری از اختلالات اضطرابی، افسردگی، اسکیزوفرنی و... می‌شوند. البته این مورد فقط مختص کودکان نیست اما کودکان در مقابل حوادث، آسیب پذیرتر هستند. برای اطلاع بیشتر در مورد اختلالات تجزیه ای کلیک کنید.

بسیاری از کژکاری‌های جنسی و اختلالات جنسی در افرادی رخ می‌دهند که سابقه مورد سو استفاده قرار گرفتن در کودکی را داشته‌اند. سوء آثار تجاوزات محدود به فرد نیست، بلکه این آثار خانواده و جامعه را هم درگیر می‌کنند. در جوامعی که تجاوز رخ می‌دهد، اعتماد کم می‌شود و این امر به نوبه خود ممکن است سبب محدود شدن زنان در جامعه شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه کژکاری های جنسی کلیک کنید.

شرایطی که تجاوز را آسیب زا‌تر می‌کنند

تجاوزات جنسی در صورتی آسیب زاتر هستند که توسط فرد مورد اعتماد رخ دهند و تنها یک بار نباشند. هنگامی که تجاوز بارها و بارها تکرار شود، فرد شدیدا آسیب می‌بیند. در دراز مدت احساس ناتوانی و عدم کنترل خواهد داشت. این مسأله به نوبه خود آسیب پذیری را در برابر انواع اختلالات شدید و حتی خودکشی بالا می‌برد. اگر قربانی تجاوز بعد از تجاوز سکوت کند و مراتب قانونی را پیگیری نکند، ممکن است احتمال تکرار و به تبع آن آسیب را بالا ببرد.

سکوت کردن در برابر تجاوز جنسی

از دلایلی که قربانیان بزرگسال سکوت می‌کنند، دشواری و طولانی بودن فرایند پیگیری قانونی، ترس از آبرو، مورد سرزنش قرار گرفتن توسط اطرافیان و یا دردناک بودن فرایند پیگیری و توضیح آن برای مراجع قانونی می‌باشد. در مورد کودکانی که سکوت می‌کنند، می‌توان گفت برای برخی از آن‌ها مسئله روشن نیست و دقیقا نمی‌دانند که چه اتفاقی برایشان رخ داده است. مخصوصا چون تجاوز از سمت آشنایان مورد اعتماد خانواده رخ می‌دهد کودک احساسات دوگانه‌ای در مورد آن خواهد داشت که بیان آن را برایش سخت می‌کند. تربیت جنسی کودکان از بروز بسیاری از مسائل پیشگیری می‌کند. برای اطلاع از تربیت جنسی کودک کلیک کنید.

در بسیاری از موارد هم کودک تهدید و ارعاب می‌شود. برای جلوگیری از این امر کودکان از سنین پایین باید آموزش‌های جنسی دریافت کرده و اندام‌های خصوصی خود را بشناسند، مهارت‌های زندگی را یاد گرفته و از جانب والدین توجیه شده باشند که در چنین شرایطی می‌توانند به والدین خود اعتماد کرده و مسأله را عنوان کنند. در این زمینه مطالعه مقاله مهارت های زندگی می‌تواند مفید باشد.

درمان پیامد‌های ناشی از تجاوز جنسی

هم قربانیان هم متجاوزان نیازمند درمان هستند. همیشه بهترین درمان پیشگیری می‌باشد. برای پیشگیری و درمان تجاوز نیازمند بالا بردن بهداشت روان در سطح جامعه و کم کردن خشونت هستیم؛ همچنین  قربانیان نیازمند روان درمانی هستند. بسته به نوع اختلال و شدت مشکل پیش آمده، درمان متفاوت خواهد بود. گاهی اوقات از درمان‌های دارویی هم برای آرامش فرد قربانی می‌توان بهره برد. همه این امور نیازمند دانش تخصصی روانشناس و روانپزشک می‌باشد. درمان‌های حمایتی،خانواده درمانی، تصحیح خطاهای شناختی و تخلیه هیجانی و سایر تکنیک‌های درمانی سودمند و کمک کننده خواهند بود. توصیه می‌کنیم مقاله پیشگیری و درمان تجاوز را در این زمینه مطالعه کنید.

سؤالات متداول

درمان‌های تخصصی برای تجاوز کدام‌اند؟

درمان از طریق مواجهه، درمان از طریق تجدید پردازش حساسیت زدایی حرکات چشم و درمان‌های شناختی از جمله روش‌های مؤثر و تخصصی در کاهش آسیب‌های ناشی از تجاوز جنسی و برگرداندن فرد قربانی به زندگی عادی است. در این روش‌ها به فرد کمک می‌شود تا افکار خود را در رابطه با فاجعه آمیز بودن مسئله تغییر دهد.

 

برای دریافت مشاوره در زمینه مسائل جنسی می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.