
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
قرص لیتیوم با نام تجاری لیتمون برای تثبیت کردن حالت خلقی به کار میرود اما چگونگی عملکرد این دارو هنوز مشخص نشده است. از این تثبیت کننده خلقی، برای درمان اختلالاتی مانند افسردگی، پرخاشگری، اختلال دو قطبی و... استفاده میشود. مصرف زیاد لیتیم بسیار خطرناک میباشد و برای بدن مضر و سمی است. به همین دلیل حتما باید قبل از شروع به مصرف دارو، در زمینه نحوه مصرف آگاهی کافی داشته باشید. در چند هفته اول مصرف داروی لیتیم، لازم است آزمایش خون در چند هفته به طور منظم توسط درمانگر کنترل شود تا مطمئن شوید که مقدار مناسبی از دارو را مصرف میکنید. با توجه به عوارض زیاد داروها، مشاوره افسردگی به شما کمک میکند تا از مزایای روشهای غیر دارویی افسردگی بهره مند شوید.
قرص لیتیوم چیست؟
قرص لیتیوم (lithium) به منظور درمان مانیا، بیماری مانیک-دپرسیو، افسردگی، رفتارهای تهاجمی و ... استفاده میشود. این دارو دفعات و شدت نوسانات خلقی در افراد مبتلا به اختلال دو قطبی را کاهش میدهد و به شخص اجازه میدهد که کنترل بیشتری بر روی خلق خود داشته باشد. اختلال دوقطبی نوعی اختلال خلقی است و از جمله شایعترین بیماریهای روانی محسوب میشود.
برای آشنایی بیشتر با اختلال دوقطبی و روشهای درمان اختلال دوقطبی کلیک کنید.
اثرات جانبی مصرف قرص لیتیم
مصرف داروی لیتیوم در کوتاه مدت، دارای اثرات نامطلوبی به صورت زیر میباشد.
1- احساس تشنگی
2- ادرار زیادتر از معمول
3- افزایش وزن
در ادامه عوارضی که در صورت مصرف نادرست لیتیم دیده میشود اشاره میکنیم؛ البته این علائم معمولا با کاهش دوز مصرف دارو بهبود مییابد.
1- تاری دید
2- ضعف شدید ماهیچههای بدن
3- اسهال
4- لرزش دست
5- احساس بیمار بودن
اگر سطح لیتیوم در خون شما خیلی بالا باشد ممکن است حالات زیر را تجربه کنید. در صورت مشاهده این علائم، هرچه سریعتر از یک درمانگر متخصص در این زمینه مشاوره بگیرید.
1- استفراغ کردن
2- تلو تلو خوردن
3- لکنت زبان
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه علائم افسردگی کلیک کنبد.
آزمایش خون در زمان مصرف قرص لیتیوم
در هفتههای ابتدایی مصرف لیتیم، آزمایش خون به منظور اطمینان از درست بودن سطح لیتیوم در خون استفاده میگردد. تا وقتی که مصرف این دارو توسط فرد ادامه داشته باشد، آزمایش خون نیز ادامه خواهد داشت ولی تعداد دفعات آزماش خون با گذشت زمان به مرور کم میشود.
استفاده طولانی مدت از داروی لیتیوم سبب مشکلات غده تیروئید و آسیب کلیوی میگردد. هر چند ماه یک بار، برای اطمینان از کارکرد صحیح کلیه و غده تیروئید، آزمایش خون انجام میشود. در صورت دیدن هر گونه مشکلی در آزمایش خون خود هر چه سریعتر از یک درمانگر متخصص در این زمینه مشاوره بگیرید.
تثبیت کننده های دیگر خلقی
با وجود اینکه لیتیوم موثرترین داروی تثبیت کننده خلقی میباشد، اما از دیگر داروهای تثبیت کننده خلق نیز استفاده میشود. سدیم والپروت یک داروی ضد تشنج است ولی هنوز ثابت نشده است که به اندازه لیتیوم موثر باشد. البته این دارو نباید برای خانمهای باردار تجویز شود. کاربامازپین تاثیر کمتری برای درمان اختلالات دو قطبی دارد اما برای برخی از افراد بسیار تاثیر گذار واقع میشود. داروهای ضد جنون (مانند اولانزاپین) نیز میتواند به عنوان تثبیت کننده تجویز شود.
برای اطلاع بیشتر درباره داروهای تثبیت کننده خلق کلیک کنید.
مراقبت های شخصی لازم در زمان مصرف قرص لیتیوم
استفاده از رژیم غذایی مناسب در زمان استفاده از داروی لیتیوم از اهمیت زیادی برخوردار است. در ادامه مهمترین مواردی که باید بدانید ذکر شده است.
1- به مقدار زیاد و مرتب از نوشیدنیهای غیر شیرین به خصوص آب استفاده نمایید.
2- غذا خوردن منظم، به تعادل مایعات در بدن کمک میکند.
3- کاهش مصرف کافئین که در بسیاری از غذاها و نوشیدنیها مانند چایی، قهوه، نوشابه و... وجود دارد. این مواد با افزایش ادرار سطح لیتیوم در بدن شما را افزایش میدهند.
4- هیچ گاه کمتر یا بیشتر از مقدار تجویز شده توسط درمانگر از داروی لیتیوم مصرف نکنید. حتی اگر احساس بهبودی داشتید، به هیچ وجه مصرف خود را قطع نکنید.
5- از علائم مسمومیت این دارو میتوان به خواب آلودگی خفیف، کسالت، سرگیجه و عدم تعادل، عدم هماهنگی، هیپررفلکسی، تشنج سایکوز، سنکوپ، مشکلات اداراری و نارساییهای گردش خون اشاره داشت که در صورت مصرف بیش از حد منجر به مرگ نیز میگردد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم سریعا از یک درمانگر متخصص در این زمینه مشاوره بگیرید.
برای آگاهی از روند درمان افسردگی کلیک کنید.
اختلال های دارویی با قرص لیتیوم
مصرف داروی لیتیوم مانند هر داروی دیگری دارای اختلال دارویی است به خصوص در صورت مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، داروهای ضد روانپریشی (کلرپرومازین، هالوپردول، مولیدون) که برای درمان افسردگی مورد استفاده قرار میگیرند باعث ایجاد مشکلات و عوارض جانبی بسیار خطرناک در فرد میشود. همچنین مصرف داروهای زیر با لیتیوم میتواند در روند خروج لیتیوم بر بدن اثر بگذارند.
- داروهای مهارکننده ACE مانند کاپتوپریل، انالاپریل
- داروهای مسدودکننده گیرندههای آنژیوتانسین ARBمانند لوزارتان و والاسارتان
- قرصهای آب و دیورتیکهایی مانند هیدروکروتیازید و فوروزماید
همچنین در صورتی که لیتیوم را با داروهایی که سطح سروتونین را افزایش میدهند مصرف کنید ممکن است دچار سندروم سروتونین شوید. پس حتما قبل از مصرف هر داروی دیگری همراه با لیتیوم از یک درمانگر متخصص در این زمینه مشاوره بگیرید.
برای شناخت بیشتر درباره افسردگی کلیک کنید.
نکات مهم در مورد قرص لیتیوم
در ادامه یه سری از نکات مهم برای افرادی که داروی لیتیوم را مصرف میکنند آمده است.
1- اگر نوبت مصرف داروی لیتیوم را فراموش کردید، بلافاصله بعد از این که به یادتان افتاد دارو مصرف کنید. اگر کمتر از 6 ساعت به نوبت بعدی مصرف مانده بود، نوبت خود را فراموش کنید و بر اساس برنامه دارویی که دارید مصرف خود را ادامه دهید و به هیچ وجه میزان مصرف خود را تغییر ندهید.
2- در صورت وجود سابقه لوسمی این دارو نباید مصرف شود.
3- در صورت داشتن سابقه مشکلات قلبی یا فشار خون، صرع، پارکینسونیسم، عفونت، اختلال ادراری یا مشکلات کلیوی حتما قبل از مصرف این دارو از پزشک متخصص در این زمینه مشاوره بگیرید.
4- با توجه به عوارض خواب آلودگی و سرگیجه مصرف لیتیوم توصیه میکنیم که در هنگام رانندگی یا کارهایی که نیازمند هوشیاری کامل شما هستند، در مصرف لیتیوم دقت نمایید.
5- در زمان مصرف داروی لیتیوم، حتما برای رژیم گرفتن و از دست دادن آب و نمک با پزشک خود مشورت نمایید.
6- هنگام ورزش کردن در هوای گرم باید احتیاط کنید چرا که کاهش مایعات در بدن سبب ایجاد مسمویت ناشی از مصرف داروی لیتیوم میشود.
7- در صورت تصمیم داشتن برای بارداری و یا شیردهی؛ حتما با پزشک خود در مورد مصرف داروی لیتیم مشورت کنید.
8- دارو را دور از دسترس کودکان، حرارت و رطوبت و در دمای اتاق نگه دارید و از یخ زدن دارو نیز جلوگیری نمایید. همچنین در صورتی که دارو تاریخ انقضا ندارد یا از تاریخ آن گذشته است آن را مصرف نکنید.
اثرات درمانهای غیر دارویی در درمان اختلالات خلقی
درمان غیر دارویی اختلالات خلقی به شما کمک میکند که از ماهیت بیماری خود آگاهی پیدا کنید. در مشاوره افسردگی و یا دیگر اختلالات خلقی با بررسی کردن علل بیماری، به شما کمک میکند که تا حد امکان از عوامل زمینه ساز خود فاصله بگیرید. در جلسات درمانی مهارتهای مختلفی از جمله حل مسئله، مدیریت بحران و کنترل استرس آموخته میشود و شما در نهایت قادر میشوید با تغییر سبک زندگی خود در بهبودی و درمان خود شرکت داشته باشید. مشاوره باید حتما زیر نظر یک مرکز معتبر و دارای نظام روانشناسی انجام پذیرد. ما به شما مرکز مشاوره حامی هنر زندگی را پیشنهاد میکنیم.
مرکز مشاوره حامی هنر زندگی با سابقه چندین ساله در ارائه خدمات درمانی در زمینه اختلالات روانی جزء بهترین و جامع ترین مراکز خدمات روانشناسی است که به درمان اختلالات خلقی میپردازد. این مرکز با گردهم آوری جمعی از متخصصین توانسته خدمات خود را با بالاترین سطح کیفیت ارائه دهد. ما در این مرکز شرایطی را برای شما فرآهم آوردهایم تا بتوانید از هر کجای کشور با مشاوران ما به صورت تلفنی و حضوری در ارتباط باشید. این مرکز به شما تضمین خواهد داد تا در کمترین زمان ممکن به درمان مشکلات و مسائل خود بپردازید. همچنین در صورتی که در اطرافیان شما کسی از اختلال رنج میبرد با دریافت راهکارها و روشهای گوناگون به درمان او کمک نمایید.
سوالات متداول
در صورتی که یک دوز از دارو را فراموش کردم چه کاری باید انجام دهم؟
اگر نوبت مصرف داروی لیتیوم را فراموش کردید، بلافاصله بعد از این که به یادتان افتاد دارو مصرف کنید. اگر کمتر از 6 ساعت به نوبت بعدی مصرف مانده بود، نوبت خود را فراموش کنید و بر اساس برنامه دارویی که دارید مصرف خود را ادامه دهید و به هیچ وجه میزان مصرف خود را تغییر ندهید. برای دریافت مشاوره روانشناسی از مرکز مشاوره حامی کلیک کنید.