استرس مالی | دلایل، عوارض و راهکار های درمانی را بشناسید

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با استرس مالی پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

با توجه به مسائل اقتصادی این روزها استرس مالی برای برخی از افراد به وجود آمده است. این استرس تاثیرات گسترده و زیادی بر سلامت روان و جسم افراد می گذارد. به همین دلیل اگر افراد نتوانند بر استرس های مالی خود غلبه کنند در آینده دچار مشکلات دیگری هم خواهند شد. با توجه به اهمیت این موضوع، در مقاله امروز به مسئله استرس مالی و راهکارهای درمان آن پرداخته شده است. همچنین توصیه می شود در صورتی که دچار استرس و اضطراب هستید از طریق مشاوره کنترل استرس و اضطراب برای درمان این مشکل اقدامات موثری انجام دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مشاوره کنترل استرس و اضطراب کلیک کنید.

استرس مالی چیست؟

امروزه با توجه به اوضاع نابسامان اقتصادی خیلی از افراد در مورد مسائل مالی خود دچار نگرانی هستند. استرس مالی به حالتی گفته می شود که فرد نگران بیکاری یا حقوق زیر خط فقر و یا ناتوانی در پرداخت هزینه های زندگی است. کیفیت زندگی کاری با رضــایت شغلی، میزان گردش مالی و استرس ناشی از کار ارتباط مستقیمی دارد. بهبود درآمد از مهمترین اهداف هر فرد و سازمان است. اگر یک  انسان واقعاً احساس کند کیفیت زندگی کاری او بهبود یافته است و دغدغه درآمد ندارد این احساس به او نیروی بیشتری در انجام کار میدهد.
استرس مالی بر کاهش کارایی و از دست رفتن نیروی انسانی تاثیر زیادی دارد. استرس مالی از انواع استرسی است که افراد در محیط کار و خانواده با آن روبرو هستند. فشار مالی شامل زندگی بدون امکانات مالی کافی، نبود غذا و سرپناه کافی و مناسب برای خانواده یکی از دلایل استرس مالی به شمار می رود. فشار مالی باعث نداشتن توان مــقابله با ناامیدی ناشی از ناتوانی برای خرید ملزومات مورد نیاز زندگی یا عدم پرداخت صورتحساب ها است.  

اینفوگرافیک استرس مالی

دلایل استرس مالی

برخی از باورها و عقاید غیرمنطقی که در بروز استرس نقش دارند شامل موارد زیر می شوند: انتظارات بسیار زیاد از خود، درماندگی، تمایل به سرزنش، درماندگی عاطفی، نگرانی بیش از حد، اجتناب از مشکلات، وابستگی و نیاز به تاییــد شدن.

1-عزت نفس پایین، از دلایل استرس مالی

افرادی که عزت نفس پایین دارند و احساس بی ارزشی می کنند مدام در اضطراب به سر می برند. آنها فکر می کنند که توانایی به دست آوردن هیچ کاری را ندارند و هر چقدر تلاش کنند دستاوردی به دست نخواهند آورد. احساس عــزت نفس پایین با ناتوانی در انجام خیلی کارها همراه است. کسی که استرس مالی دارد تصور میکند که هر لحظه ممکن است دچار مشکلات مالی وشرمندگی در مقابل خانواده اش شود. بنابراین یکی از دلایل استرس مالی به احساس خــود کم بینی و بی ارزشی برمیگردد. این افراد بهتر است ابتدا با راهکارهایی عزت نفس و اعتماد به نفس خود را تقویت کنند تا استرس آنها در بیشتر مسائل کاهش یابد.

2-تمرکز بر جنبه های منفی

افرادی که مادام بر جنبه های منفی زندگی تاکید می کند و به اصطلاح نیمه خالی لیوان را میبیند دچار استرس و افــسردگی می شوند. آنها با دیدن کوچکترین نشانه ای، امور را به بدترین شکل ممکن تعبیر و تفسیر می کنند. فردی که دچار استرس مالی است به محض افزایش هزینه‌های زندگی یا پیش آمدن چالش دچار نگرانی و دلشوره می شود گفتگوهای منفی با خود را آغاز می‌کند.

3-درآمد ناکافی یا بیکاری

از دیگر دلایل استرس مالی درآمد ناکافی برخی افراد است. زیاد شدن هزینه های زندگی و ناتوانی در پرداخت آنها منجر به استرس و نگرانی می شود. تعویض شغل یا داشتن شغل دوم می تواند این استرس آنها را تا حد زیادی کاهش دهد.
یکی دیگر از دلایل استرس شغلی، بیکاری افراد است این بیکاری می تواند کوتاه مدت و یا بلند مدت باشد. برخی افراد ممکن است در برخی فصول یا ماه های سال دچار رکود اقتصادی شوند. بیشتر اوقات در افراد تحصیل کرده این بیکاری را تجربه می کنند. آنها ممکن است به دلیل اینکه نتوانسته اند از پس هزینه‌های خود برآیند به کارهایی با دستمزد پایین تر رو بیاورند. با توجه به اینکه بیکاری علاوه بر استرس عامل انواع بیماری‌های روانی شایع و بیماری های جسمی مختلف است بهتر است سریعتر تدابیری برای آن بیاندیشند.

4-بدهکاری

کسانی که وام زیادی می گیرند و یا زیر بار قرض هستند دچار استرس مالی می شوند.این افراد با کم کردن قرض ها و کار بیشتر می توانند بدهی خود را پرداخت کنند. اما در صورتی که نتوانند آن را بپردازند بهتر است با فروش برخی اجناس هزینه را تامین کنند تا از فشار استرس رهایی و تــخلیه روانی شوند.

5-برنامه ریزی نادرست، یکی از دلایل استرس مالی

کسانی که برای خرج و مخارج خود برنامه ریزی صحیحی ندارند و ولخرجی های زیادی می کنند. ممکن است به ناگهان متوجه شوند که برای آخر ماه کم آورده اند. همین عامل سبب بروز استرس مالی در آنها می‌شود. ولخرجی های بیش از حد و ضعف در مـــدیریت خرج خانه منجر به هزینه های زیاد می‌شود. این افراد ممکن است در مواقع بحرانی که نیاز به هزینه زیادی دارد دچار کمبود مالی  شوند و استرس زیادی سراغشان بیاید. آن ها متوجه می‌شوند که تمام پس انداز خود را خرج کرده اند و دچار مشکل مالی شده اند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه روانشناسی پول خرج کردن کلیک کنید.  

اثرات و عوارض استرس مالی

مسائل استرس مالی می تواند اثرات زیان بخشی بر روی سلامت جسمی و روانی انسان داشته باشد. در واقع تعداد مسائل روزمرهای که تجربه می‌کنید با علائم مشکلات سلامتی و فیزیولوژیکی ارتباط مستقیمی دارد. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد استرس مالی می تواند بر سیستم ایمنی تاثیر منفی بگذارد و خطر ابتلا به بیماری ها را افزایش دهد. مطالعات نشان دادند که فشارهای ناشی از مشکلات روزمره در افرادی که عزت نفس بالایی دارند کمتر است. پیشنهاد می کنیم در این رابطه مقاله تاثیر استــرس بر سیستم ایمنی بدن را مطالعه فرمایید.

1-افسردگی

تحقیقات نشان می‌دهد کسانی که دچار استرس مالی هستند اگر نتواند آن را کنترل کنند در آینده دچار افسردگی هم خواهند شد. استرس و نگرانی های مالی زمینه بروز انواع اختلالات روانی را فراهم می‌آورد. فردی که استرس مالی دارد به دلیل اینکه نگران پرداخت هزینه ها و بدهی هایش است، مدام دچار افکار منفی می شود. اگر او نتواند هزینه‌ها را پرداخت کند، دچار درماندگی و افتادگی خواهد شد.

2-اختلال در روابط بین فردی

خدشه دار شدن روابط بین فردی اثرات استرس مالی است. این موضوع بالاخص در زوج هایی دیده می‌شود که مدام بر سر مسائل مالی با یکدیگر بحث و مشاجره دارند. بدهکاری های مالی و ناتوانی در پرداخت قرض باعث به هم خوردن روابط با دوستان، شریک زندگی و یا فامیل می شود. خیلی از درگیری ها بین اعضای خانواده نیز به دلیل مسائل مالی است. زوج هایی که نمی توانند از پس مشکلات اقتصادی برآیند یکدیگر را متهم می کنند و دچار طلاق عاطفی هم می شوند. برای مطالعه در زمینه مــشکلات مالی در زندگی زناشویی کلیک کنید.

3-اختلالات خواب

استرس مالی می تواند اخــتلالات خواب را هم ایجاد کند. فردی که دائما دغدغه های مالی دارد نگران پرداخت بدهی‌ها هست در خواب راحتی هم نخواهد داشت. او ممکن است از خواب بپرد و یا دچار کابوس و وحشت شبانه شود. همچنین کمیت خواب این افراد هم دستخوش تغییر می شود و آنها به دلیل دلشوره و اضطراب ای که دارند کمتر از افراد عادی به خواب می روند.

4-ایجاد بیماری های روان تنی

بیماری های روان تنی یا سایکوسوماتیک از دیگر نشانه های استرس مالی است. این افراد ممکن است انواع بیماری های بدنی مانند سردرد، کمردرد، تنش عضلانی، تپش قلب و... را تجربه کنند که هیچ یک منشا فیزیولوژیکی نداشته باشند.در واقع نگرانی و اضطراب های آنان خود را به شکل جسمانی نشان می دهد.

5-گوشه گیری و انزوا طلبی، از عوارض استرس مالی

محدود شدن روابط اجتماعی و گوشــه گیری و انزوا طلبی، خود یکی از اثرات استرس مالی است.  نگرانی مالی باعث می‌شود که آنها از زندگی خود جدا شوند و در لاک خویش فرو بروند. آنها به دلیل اینکه احساس می کنند نمی توانند از پس خرج ها و هزینه ها بر آیند هیچ تفریحی برای خود انتخاب نمی کنند سفری نمی‌روند. رابطه آنان با دوستانشان نیز تحت تاثیر زیادی قرار می گیرد.  

راهکارهای کاهش استرس مالی

افراد بسیاری هستند که در رویداد های مختلف زندگی نمی‌توانند خود را به خوبی کنترل کنند. استرس مالی وضعیتی است که زندگی فرد را فلج می کند و هر زمان که اتفاق بدی بیفتد دوباره فکر فرد این پیام را به او می دهد که اتفاق بد دیگری هم در راه است. بنابراین استفاده از تکنیک هایی برای کاهش این وضعیت می تواند تا حد زیادی کمک کننده باشد. برخی از این راهکارها شامل موارد زیر می شود: برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه درمــان استرس شدید کلیک کنید.

1-خودکارآمدی

خودکارامدی به انتظارات ما از موثر بودن پاسخ ها و توانایی هایمان در مقابل مشکلات اشاره دارد. افرادی که دارای خــودکارآمدی بالایی هستند با مشکلات راه حل های مختلف را امتحان میکنند تا بالاخره موفق شوند. خودکارآمدی از تجارب زندگی و تجارب کسانی که برای ما نقش الگو دارند ناشی می شود.به عبارت دیگر خودکارامدی حاصل مشاهده مبارزه جویی های موفقیت آمیز دیگران و انواع آموزش ها و حمایت هایی است که در طول زندگی دریافت می‌کنیم.
این را بدانید که خیلی از افراد هستند که دچار مشکلات مالی فراوانی بودند اما توانستند به مرور زمان نه‌ تنها بر آنها غلبه کنند بلکه در کار خویش نیز تا حد زیادی پیشرفت کنند و به درآمد بالایی برسند. قطعاً خودکارآمدی تاثیر زیادی بر مــوفقیت در زندگی آنان داشته است. راه کسب خودکارآمدی این است که هدف داشته باشید. اهداف باید چالش‌برانگیز باشند تا از دستیابی به آنها احساس رضایت کنید اما واقع بینانه هم باشند طوری که بتوانید با آنها دست یابید.
توصیه می شود الگوهای خوبی برای خود انتخاب کنید. لازم نیست کسانی که به عنوان الگو انتخاب میکنید شخصا بشناسید. اما باید افرادی باشند که الهام بخش زندگی پرتلاش باشد و احساس کفایت و تسلط را در شما ایجاد کند.

2-ایجاد یک سیستم حمایتی

مطالعات نشان داده است افرادی که از سیستم حمایت اجتماعی خوبی برخوردارند کمتر مضطرب و افسرده می شوند. در مقایسه با افرادی که از سیستم اجتماعی ضعیفی برخوردارند نسبت به زندگی خود خوشبین ترند. مطالعات دیگر نیز نشان داده است. این افراد در غلبه و درمــان افسردگی و سازگاری با آسیب های ناشی از ناتوانی جسمی و حفظ عزت نفس و غلبه بر تنهایی موفق تر هستند. هم چنین بر اساس شواهد پژوهشی افرادی که از سیستم حمایتی خوبی برخوردار هستند کمتر بیمار می‌شوند. آنها سطح استرس فیزیولوژیکی پایینی دارند.
ذکر این نکته لازم است که بدانید داشتن سیستم حمایتی قوی به تعداد افرادی که میشناسید خیلی ارتباطی ندارد. بلکه بیشتر به ایجاد روابط عاطفی و عمیق که احساس درک شدن و حمایت شدن را ایجاد می‌کند بستگی دارد. علاوه بر این داشتن یک سیستم حمایتی خوب با اجتماعی بودن و داشتن دوستان و روابط اجتماعــی زیاد هم ارتباط ندارد. حتی افرادی که تنهایی را دوست دارند می توانند از یک سیستم حمایتی برخوردار شوند. تا در موقع لزوم از آن استفاده کنند.

3-توانایی حل مسئله

اولین کاری که در هنگام مواجه شدن با یک تهدید یا چالش می‌توانید انجام دهید شناخت دقیق مسئله است. مشکلات اساسی را مشخص و فهرستی از اهداف تهیه کنید. در این مرحله از حل مسئله افراد حمایت کننده نظیر اعضای خانواده می‌تواند با ترغیب شما برای اتخاذ نگرشی عینی و در نظر گرفتن جنبه‌های مسئله موثر واقع شوند. علاوه بر این هنگام بحران مالی افراد حمایت کننده می تواند در بارش تفــکر خلاق و سیال سازی ذهنی به شما کمک کند تا به دنبال خلق راه های جدید باشید.
پس از آنکه وقتی کافی برای تعریف مشکل و بررسی راه حل های مختلف صرف کردید اکنون آماده اید تا درباره شیوه کار تصمیم بگیرید. اگر از مشکلاتی که پیش رو دارید شناخت کاملی داشته باشید و فهرستی از راه حل های مختلف تهیه کرده باشید تصمیم گیری بسیار ساده خواهد بود. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مــهارت حل مسئله کلیک کنید.

4-انجام تکنیک های آرام بخش

طبابت های جایگزین که ریلکسیشن را مورد توجه قرار می‌دهند بسیار زیادند. از جمله یوگا، مــدیتیشن، تای چی، سورفولوژی و... با این حال تکنیک های بسیار ساده ای وجود دارند که کمک می کند شما در خانه به آرامش برسید. اولین روش تنفس است. این روش ساده ترین و سریعترین راه برای تخلیه فشار ها است. تنفس را با فرو بردن هوا و باز کردن شکمتان و بدون حرکت دادن بالا تنه انجام دهید. سپس چه با ثابت نگه داشتن و چه با داخل بردن شکم هوا را بیرون بدهید. مقدار هوای تخلیه شده به طور قابل توجهی بیشتر از تنفس معمولی است این تکنیک بی‌ واسطه باعث ترکیب بهتر اکسیژن با خون می شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص تکنیک تنفسی برای کاهش استرس کلیک کنید.

5-اندیشیدن درمورد حالت هایی که در آن قرار دارید

روش دیگر شامل اندیشیدن نسبت به وضعیت هایی که شما روزانه در آنها قرار دارید. توصیه می‌شود در روز زمان هایی را به تمرین اکسیژن اختصاص دهید. مثل زمانی زیر دوش هستید و با توجه زیاد تمام قسمت های بدنتان را که صابون زده اید میشویید. هنگامی که در حال نوشیدن قهوه خود هستید این کار را با طمانینه و آرامش انجام دهید تا حس های ذایقه ای از مایع داغ تاثیر بگیرد و دهان مری و غیره تحریک شوند. هدف از این اقدامات این است که بدن خود را بیابید و احــساسات خود را کشف کنید.
شما به چند طریق می توانید از قدرت ذهنتان برای آرام سازی خود استفاده کنید. آرام سازی زمانی به خوبی جواب می‌دهد که شما افکار روزمره را کنار بگذارید. در یک وضعیت ذهنی آرام قرار بگیرید. یکی از راه های خوب برای کنار آمدن بر حواس‌پرتی تکرار کلمه یا عبارت خاص در طول تمرین آرام سازی است. همچنین می‌توانید از تواناییهای تصویرسازی ذهنی خود به طور خلاقانه برای رسیدن به آرامــش استفاده کنید. مثلاً زمانی که مشغول تنفس عمیق و شل کردن عضلات هستید. خودتان را در جای خاصی مانند کنار یک آبشار سرد، ساحل گرم نزدیک اقیانوس یا یک علفزار فرح بخش تصور کنید. با استفاده از قدرت ذهن احساس آرامش را در خود بیشتر کنید و افکارتان از دنیای روزمره دور کنید. برای مطالعه در زمینه تــکنیک های آرام سازی خود کلیک کنید.

6-آماده شدن برای مواجهه با مشکلات

در شرایط اقتصادی امروز بسیاری از مردم دغدغه های مالی را دارند اما آنچه که مهم است این است که آنها بتوانند تسلط خودشان را بر اوضاع افزایش دهند. برای مبارزه با مشکلات آماده شوید. شیوه ای که انتخاب می کنید باید طوری باشد که کنترل شما را افزایش دهد. ابتدا چگونگی مقابله با موقعیت مشکل را با استفاده از مهارت های مقابله ای خودتان طرح ریزی کنید. یعنی فکر کنید که چگونه باید با موقعیت مقابله کنید. حتی اگر مسئله کاهــش استرس باشد بدانید باید چه چیزی از این تجربه بیاموزید. برای استفاده از سیستم های حمایتی خود روشهای موثری را انتخاب کنید و از بزرگ جلوه دادن مسائل قبل از وقوع بپرهیزید.
زمانی که مشکل خاصی پیش می‌آید سعی کنید خود را از نظر روانی تقویت کنید تا احساس کنید که عملکرد خوبی خواهید داشت و از مقابله خود راضی خواهید شد. به خود بگویید که یک مقابله کننده هستید و میدانید چگونه از مهارت‌های مقابله‌ای خود استفاده کنید. با استفاده از خلاقیتتان فکر کنید که چه چیزهایی را می توانید در هنگام مواجه شدن با مشکلات مالی به خودتان بگویید. به خودتان سخت نگیرید و با بــرخورد مثبت با مشکلات به عنوان فرصت هایی برای امتحان مهارت های مقابله ای خود اعتماد کنید.
همچنین بــخشش خود را بیاموزید. اشتباهات خود را بپذیرید و ایده آل گرا نباشید. زمانی که مشکلی را از سر راه برداشتید برای مدتی درباره آنچه که آموختید تامل کنید. بهتر است به اشتباهات خود پی ببرید و از خودتان بپرسید که چطور میتوانیم از اشتباهات خود بیشترین استفاده را ببرم.  

سخن آخر در باب استرس مالی

استرس مالی تاثیرات گسترده جسمانی و روانی بر فرد می گذارد. لذا درمان آن در اولویت قرار دارد. علاوه بر  این، این افراد نمی‌توانند به دلیل نگرانی های زیادی که دارند به راحتی از پس مشکلات برآیند و بر افکار منفی خویش غلبه کند. آنها برای بهبودی از استرس مالی نیاز به مشاور دارند تا بهتر بتوانند روش های مقابله ای را در زندگی خویش پیاده کنند. اگر شما هم در این زمینه مسئله ای دارید می‌توانید موضوع را با روانشناسان ما در مرکز مشاوره حامی هنر زندگی در میان بگذارید. برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره روانشناسی کلیک کنید.