ما از ساعت 9:00 الی 19:00 در خدمت شما عزیزان هستیم!
جردن- خیابان 33 پلاک 50 واحد 7
ما از ساعت 9:00 الی 19:00 در خدمت شما عزیزان هستیم!
جردن- خیابان 33 پلاک 50 واحد 7

مواجهه درمانی در وسواس | مزایای استفاده از مواجهه درمانی چیست؟

روش مواجهه درمانی در وسواس چه مزایایی دارد؟ وسواس یکی از اختلالات روانی است که شیوع گسترده‌ای دارد. فرد وسواسی در کار و زندگی اجتماعی دچار مشکلات زیادی می شود بنابراین در درمان این اختلال از جمله مسائل مهمی است که باید به آن توجه شود. روش های درمانی مختلفی برای وسواس وجود دارد که یکی از آنها مواجهه درمانی می‌باشد که در این مقاله به آن پرداخته شده است.  
 

تماس با مشاور

                                             
 

اختلال وسواسی-اجباری

اختلال وسواسی اجباری شامل یک گروه نشانه‌های متنوع مانند افکار مزاحم رفتارهای مراسمی، مشغله های فکری و اجبارها است. این رفتارها و افکار ها باعث رنج و عذاب شدید فرد می‌شوند. وسواس ها و اجبار ها و وقت گیرهستند و توانایی فرد برای داشتن یک زندگی روتین، عملکرد شغلی صحیح، فعالیت‌های اجتماعی معمولی یا روابط میان فردی سالم را به طرز قابل ملاحظه‌ای مختل می‌کنند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تکنیک توقف فکر کلیک کنید.
بیماران مبتلا به وسواس ممکن است فقط و فقط اجبار یا هر دو را داشته باشند. وسواس یک فکر احساس ایده یا حس بدنی مکرر و مزاحمت است. در تضاد با وسواس که یک رویداد ذهنی است اجبار یک رفتار است. به طور اخص اجبار یک رفتار خودآگاه استاندارد شده و مکرر است مانند شمردن چک کردن یا اجتناب کردن. بیماران مبتلا به وسواس می‌دانند که وسواس آنها غیر منطقی است و همبستگی و هم اجبارا به صورت رویداد های ناخواسته تجربه می کنند. 
رفتار اجباری ممکن است در تلاش برای کاهش اضطراب مرتبط با وسواس انجام شود با این حال گاهی در این کار موفق نمی‌شود. به انجام رساندن رفتار اجباری ممکن است در اضطراب هیچ تاثیری نگذارد و حتی آن را افزایش دهد. وقتی فرد در مقابل انجام دادن رفتار اجباری مقاومت می کند باز هم ممکن است اضطراب افزایش یابد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه بیماری وسواس کلیک کنید.

ویژگی های اصلی

وسواس ها و اجبار ها ویژگی های اصلی اختلال وسواسی اجباری هستند. یک ایده یا یک میل شدید و ناگهانی به صورت مصرانه و دائمی به زور وارد آگاهی هوشیار فرد می‌شود. تداعی های معمولی مرتبط با اختلال وسواسی اجباری شامل افرادی درباره آلودگی یا تردیدها می‌شود مانند افکار آلودگی اینکه آیا دست‌هایم کثیف هستند. مثال درباره تردید ها :مانند یادم رفته را خاموش کنم. در کنار وسواس یا اجبار یک احساس وحشت اضطراب آمیز وجود دارد و ویژگی اصلی اجبارها این است که از اضطراب مرتبط با وسواس ها می‌کاهند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه اضطراب و احساس بی قراری کلیک کنید.
وسواس یا اجبار برای فرد غریب است و بیمار بر اساس تجربه ای که از خودش به عنوان یک موجود پسیکولوژیک دارد می‌داند که این وسواس یا اجبار جزئی از وجود او نیست. وسواس یا اجبار مورد نظر هر چقدر هم که واضح و قوی باشد فرد معمولاً متوجه عجیب و غیر منطقی بودن آن است افرادی که از وسواس ها و اجبار ها رنج می برند معمولاً به شدت احساس می‌کنند که می‌خواهند در برابر آنها مقاومت کنند. با این حال حدود نیمی از بیماران در مقابل اجبار ها مقاومت اندکی نشان می دهند هرچند که حدود ۸۰ درصد کل بیماران معتقدند که اجبار مورد نظر غیرمنطقی است.

ارزش بیش از حد به وسواس

گاهی بیماران ارزش بیش از حدی به وسواس ها و اجبار ها می دهند. برای مثال ممکن است پافشاری کند که تمیزی اجباری از لحاظ اخلاقی کار صحیح است حتی با اینکه به علت تلف کردن وقت برای تمیز کاری شغل خود را از دست داده اند. بیماران مبتلا به وسواس معمولاً ابتدا به پزشکان مختلف مراجعه می کنند نه به روانشناسان. اکثر بیماران مبتلا به وسواس فکری-عملی، هم وسواس دارند و هم اجبار و بعضی نظرسنجی ها تعداد این افراد را تا حدود ۷۵ درصد برآورد کرده است.
اما سایر محققان معتقدند که بعضی بیماران فقط افکار وسواسی دارند و فاقد اجبارها هستند. چنین بیمارانی احتمالا افکار مکرر درباره یک عمل جنسی یا پرخاشگرانه دارد که به نظر خود آنها شرم آور است. برای وضوح بهتراست و سازها نوعی فکر و اجبار ها نوعی رفتار محسوب شوند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تست پرخاشگری در بزرگسالان کلیک کنید.  
مواجهه درمانی در وسواس

الگوهای سمپتومی

اختلال وسواسی اجباری چهار سمپتوم اصلی دارد : ترس از آلودگی، شک مرضی، افکار مزاحم و علاقه به تقارن. سایر الگوهای سمپتومی عبارتند از: وسواس های مذهبی و احتکار اجباری در بیماران مبتلا به اختلال وسواسی اجباری رایج هستند. مو کندن اجباری و ناخن جویدن اجباری دو الگوی رفتار مرتبط با اختلال وسواس هستند.

1-مواجهه درمانی در وسواس | آلودگی

رایج ترین الگو وسواس به آلودگی است که در پی آن بیمار به شستن دست‌ها یا بدن خود می‌پردازد. گاهی اوقات وسواسر به آلودگی با اجتناب اجباری از شیئی که به نظر فرد آلوده همراه می شود. اشیایی که فرد از آنها می‌ترسد معمولاً اشیایی هستند که فرد به ناچار با آنها تماس دارد و اجتناب از آنها دشوار است. شستن افراطی دست ها ممکن است به رفتن پوست و زخم شدن آنها منجر شود.
این افراد از ترس میکروب ممکن است از خانه بیرون نرود. بعد از اضطراب که رایج تریین واکنش هیجانی به شیء ترسناک است شرم وسواسی و تنفر وسواسی نیز رواج زیادی دارند. بیماران مبتلا به وسواس آلودگی معمولاً معتقدند که با کوچکترین تماس آلودگی از یک شکلی به شکل دیگر یا از یک نفر به نفر دیگر منتقل می شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه نشانه های وسواس کلیک کنید.

2-شک مرضی

دومین الگو از لحاظ میزان رایج بودن شک و تردید می باشد که در پی آن اجبار چک کردن به وجود می‌آید. وسواس شک و تردید معمولاً با نوعی خطر یا خشونت در ارتباط است مثلاً از یاد بردن قفل کردن در یا خاموش کردن اجاق گاز. فرایند چک کردن ممکن است برای مثال شامل چندین بار برگشتن به خانه و چک کردن اجاق گاز باشد. این افراد یک خود تردیدی وسواسی دارند و همیشه از اینکه چیزی را فراموش کردند یا مرتکب خطایی شده اند احساس گناه می کنند.

3-مواجهه درمانی در وسواس | افکار مزاحم

سومین الگوی رایج افکار وسواسی مزاحم بدون حضور اجبارها هستند. اینگونه وسواس ها معمولا افکاری مکرر درباره اعمال جنسی یا پرخاشگرانه هستند که به عقیده بیمار از لحاظ اخلاقی اشتباه و سزاوار سرزنش هستند. بیمارانی که وسواس افکار مرتبط با اعمال جنسی یا پرخاشگرانه دارند ممکن است خودشان را به پلیس معرفی کنند یا برای اعتراف نزد یک کشیش بروند. بیمار ممکن است وسواس افکار خودکشی داشته باشد و درمانگران همیشه باید به سنجش دقیق و افکار انتحاری بپردازند تا خطر از اقدام به خودکشی مشخص شود.

4-تقارن

چهارمین الگوی رایج نیاز به تقارن یا دقت است. این موضوع می‌تواند به اجبار آهستگی منجر شود. بیماران به معنای واقعی اصطلاح ممکن است چند ساعت طول بکشد غذا بخورند یا صورتشان را اصلاح کنند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه وسواس تقارن کلیک کنید.  

علت شناسی

دلایل مختلفی برای اختلال وسواس وجود دارد که شامل موارد زیر می شود:

1-مواجهه درمانی در وسواس | عوامل بیولوژیک

مطالعات نشان داده اند که سروتونین نوعی ناقل شیمیایی در تشکیل دادن نشانه های وسواس و اجبار نقش دارد. اطلاعات موجود نشان می‌دهد که داروهای سروتونرژیک در درمان اختلالات رفتاری بهتر از داروهایی عمل می‌کند که بر عملکرد تایر ناقل های شیمیایی تاثیر می‌گذارند اما هنوز معلوم نیست که سروتونین در ایجاد شدن نیز نقش دارد یا نه. مطالعات بالینی قدرت متابولیت های سلولی در مایع مغزی نخاعی و تعداد سایت‌های ایمی پرامین را اندازه‌گیری کردند و نشان دادند که این غلظت هاا و تعداد ها در بیماران مبتلا به وسواس تفاوتهای نشان می دهند.
تصویربرداری از مغز مبتلا به بیماران وسواسی نشان داده است که در مدارهای عصبی بین کرتکس اوربیتوفرونتال و تالاموس نقص عملکردی وجود دارد. همچنین در لب های پیشانی عقده های پایه و قسمت حلقوی افزایش فعالیت مشاهده شده است. نقش داشتن این مناطق در ایجاد وسواس بیشتر به گذرگاه‌های کورتیکواستریاتال ربط داده می‌شود تا به گذرگاه‌های آمیگدال. طبق برخی گزارش‌ها دارو درمانی و رفتار درمانی این ناهنجاری ها را تصحیح می‌کنند.
مطالعات انجام شده با تکنولوژی سی تی اسکن نشان داده‌اند که کویت های بیماران مبتلا به وسواس در هر دو نیمکره مغز کوچکتر از حد معمول هستند. مطالعات تصویربرداری مغزی همچنین نشان دادند که هدف قرار دادن سینگولوم در تلاش برای درمان وسواس گاهی موفقیت آمیز واقع می شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه درمان قطعی وسواس فکری شدید کلیک کنید.

2-عوامل رفتاری

به عقیده رفتارگرایان و سواس ها همان محرکهای شرطی شده هستند. شرطی سازی پاسخگو فرآیندی است که در طی آن یک محرک نسبتاً خنثی بعد از بارها همراه شدن با رویدادهای ناگوار یا اضطراب زا با ترس یا اضطراب تداعی می‌شود. به این ترتیب اشیا و افکار سابقا خنثی قادر به ایجاد اضطراب یا ناراحتی می شوند. اجبارها از طریق یک فرایند متفاوت به وجود می‌آیند. وقتی فرد کشف می‌کند که یک عمل خاص از اضطراب همراه یک فکر وسواسی می‌کاهد برای خودش استراتژی‌هایی برای اجتناب فعالانه طراحی می‌کند که شکل اجبارهای یا رفتارهای مناسبی برای کنترل اضطراب به خود می‌گیرند. 
به تدریج موثر بودن این رفتارهای اجباری در کاستن از یک سایق ثانویه دردناک باعث میشود استراتژی‌های اجتناب تثبیت شوند و به عنوان الگوهای یاد گرفته شده از رفتار های اجباری جا بیفتند و مستحکم شوند. نظریه های یادگیری مفاهیم مفیدی برای توضیح بعضی جنبه‌های پدیده‌های وسواسی-اجباری ارائه می دهند مثلا این که چرا بعضی افکار و ایده ها که در زمان خود الزاما ترسناک نیستند قادر به ایجاد کردن اضطراب هستند و اینکه الگوهای رفتاری اجباری چگونه به وجود می آید و تثبیت می شوند.

3-مواجهه درمانی در وسواس | عوامل شخصیتی

اختلال وسواسی اجباری با اختلال شخصیت وسواسی اجباری تفاوت دارد. اختلال شخصیت وسواسی اجباری به یک دغدغه فکری وسواسی نسبت به جزئیات کمال گرایی و سایر صفات شخصیتی مشابه ربط دارد اکثر افراد مبتلا به وسواس قبل از اینکه که به آن مبتلا شوند اختلال نشانه های اجباری نداشتند و این گونه صفات شخصیتی برای ایجاد شدن وسواس نه لازم هستند و نه کافی. فقط حدود ۱۵ تا ۳۵ درصد بیماران مبتلا به وسواس قبل از ابتلا به آن صفات شخصیتی وسواسی داشتند.

4-تفکر جادویی

تفکر جادویی بازگشت به روش‌های اولیه فکر را برملا می‌کند نه تکانه ها را. یعنی هم عملکردهای ایگو و هم عملکردهای اید تحت تاثیر بازگشت قرار می‌گیرند. ویژگی اصلی تفکر جادویی قادر مطلق بودن تفکر است افرادی که چنین تفکری دارند بر این باورند که فکر کردن مساوی است با عمل کردن. این افراد معتقد هستند که صرفاً با فکر کردن درباره یک رویداد در دنیای خارج قادر هستند آن فکر را به عمل درآورند بدون آن که رفتارهای فیزیکی لازم انجام گیرند. مثلا اگر به مردن یک نفر فکر کند خواهد مرد. این احساس باعث می‌شود آنها از داشتن افکار پرخاشگرانه بترسند. برای دریافت مشاوره تلفنی فردی کلیک کنید.  
مواجهه درمانی در وسواس

درمان اختلال وسواسی اجباری

درمان های مختلفی برای اختلال وسواسی اجباری وجود دارد که شامل موارد زیر می شوند:

1-مواجهه درمانی در وسواس | مواجهه درمانی

رایج ترین و بدون تردید موفق ترین درمان برای وسواس مواجهه درمانی و جلوگیری از پاسخ است. این درمان دو عنصر دارد. عنصر اول در معرض قرار دادن یا مواجه کردن تدریجی فرد با موقعیت ها و افکاری است که باعث رنج می شوند. مثلاً از کسی که شستن وسواسی دارد خواسته می شود که به یک بشقاب کثیف دست بزند یا تجسم کند که در حال دست زدن به یک بشقاب کثیف است. حالت اول موقعیت زنده و به حالت دوم موقعیت تجسمی گفته می‌شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه درمان وسواس کلیک کنید.
درمانجویان به شیوه تدریجی و برنامه‌ریزی شده آن قدر با این محرکهای آغازکننده مواجه می‌شوند تا رنج آنها به طور قابل توجهی کاهش یابد. عنصر دوم جلوگیری از واکنش است که در مورد وسواس منظور از واکنش رفتارهای منظم و مرتب همیشگی و تکراری است. رفتار های منظم به معنی کارهای مرتبی است که علاوه بر اجباری بودن باید با مراسم خاصی انجام شود. بعدی استراتژی‌های پیشگیری از رفتارهای منظم و تکراری عبارتند از: تمرین رفتارهای جایگزین، معکوس کردن عادات یا تغییر و تعدیل رفتار های اجباری که به صورت آیین و مراسم خاص انجام می شوند.

نادیده گرفتن ارتباط بین وسواس و رنج مرتبط

جلوگیری از درمانجویان در انجام دادن کارهای همیشگی چند فایده دارد: به درمانجویان یاد می‌دهد که ارتباط بین وسواس ها و رنج مرتبط با آنها را ندیده بگیرد و به این ترتیب اضطراب از بین برود. رفتارهای همیشگی و تکراری را که می‌توانند اضطراب را به شیوه منفی تقویت کنند از بین می‌برد و با مجبور کردن درمانجویان به مواجه شدن با موقعیت های ترسناک و تجربه کردن پیامدهای واقعی این کار به بی‌اعتبار سازی باورهای غلط و مداوم کمک می کند. 
مواجهه درمانی نوعی روان درمانی بسیار انعطاف پذیر است که می تواند برای گروه درمانی، خود یاری، درمان سرپایی، درمان با بستری کردن، خانواده درمانی و مداخلات درمانی با هدایت از سوی کامپیوتر سازگار شود. مطالعات کنترل شده دستاوردهای درمانی نشان می دهد که تقریباً برای ۷۵ درصد درمانجویان مواجهه درمانی یک درمان موثر و طولانی مدت است.

2-روان درمانی شناختی رفتاری

هر چند در ده سال گذشته مواجه درمانی پرطرفدارترین نوع در روان درمانی وسواس بوده برای بسیاری از درمانگران بسیار دشوار است زیرا نمی تواند با عواملی که آنها را می‌ترساند مواجه شود می تواند جلوی خود را بگیرد و رفتارهای کامپالژنی انجام دهند. حدود ۳۰ درصد درمانجویان قبل از پایان مواجه و جلوگیری از واکنش از شرکت در آن منصرف می‌شوند. یک نوع روان درمانی جایگزین برای این گونه درمانجویان، درمان شناختی رفتاری است که بر هدف گیری و تغییر باورهای غلط افراد مبتلا به وسواس درباره ترس ها افکار و اهمیت کارهای تکراری تاکید می‌کند. 
باورهای غلطی که در روان درمانی شناختی رفتاری هدف قرار می گیرد عبارتند از: ارزیابی مسئولیت که در آن افراد مبتلا به وسواس فکر می‌کند تنها کسانی هستند که مسئولیت پیشگیری عواقب بد را دارند، اهمیت زیاد از حد افکار که افراد مبتلا به وسواس بر این باورند که فکر کردن به یک کار مثل انجام دادن آن است یعنی یکی دانستن فکر و عمل و بیش از حد دانستن خطر که در آن افراد مبتلا احتمال روی دادن عواقب بد را بیش از حد زیاد می دانند. 
بنابراین درمان شناختی رفتاری وسواس موارد زیر را شامل می‌شوند: آموزش به درمانجویان که افکار مزاحم و ناخوانده قسمتی از رویدادهای عادی زندگی است و فکر کردن به یک موضوع مساوی با انجام دادن آن نیست، تلاش برای تغییر شیوه ارزیابی که درمانجویان برای تخمین خطر به کار می‌برند، تمرین های رفتاری درمانجویان برای بی اعتبار سازی باورهای آنها، مثلاً از درمان جایی که می ترسد مبادا در کلیسا ناگهان داد بکشد خواسته می‌شود که به کلیسا برود و ببیند که آیا واقعاً چنین اتفاقی رخ می‌دهد.

3-دارو درمانی و نوروسرجری

دارودرمانی روشی سریع و ارزان برای درمان وسواس است هرچند قطع دارو معمولا باعث بازگشت به این اختلال می‌شود. بیشترین داروهایی که کشف می‌شوند عبارتند از سروتونین و بازدارنده های گزینشی بازجذب سروتونین که باعث افزایش سطح سروتونین مغز می‌شوند. با این حال هنوز درباره نحوه عملکرد سروتونین در مغز وسواسی ها دیدگاه مشترکی وجود ندارد و بعضی محققان عقیده دارند که تاثیر مثبت این داروها ممکن است اثر بخشی مثبت و عمومی آنها در مدارهای مختلف مغزی محدود باشد. داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای می توانند در نشانه های وسواس اثربخشی داشته باشد مانند پایین آوردن فراوانی و استمرار رفتارهای اجباری همیشگی اما به نظر می رسد که فقط زمانی اثر می‌گذارد که با افسردگی همراه باشد. برای دریافت مشاوره وسواس کلیک کنید.

4-سینگلوتومی

اگر درمان های دارویی موفقیت‌آمیز نباشند آخرین را جراحی خواهد بود. رایج‌ترین روش سینگلوتومی است که در آن جراحان بعضی سلول های واقع در دسته سینگولیت های نزدیک جسم پینه ای را از بین می‌برند.
برای این کار سوراخ هایی کوچک با قطر کمتر از ۳ سانتی‌متر در جمجمه دریل می‌شود و در هر دسته سینگولیت یک الکترود قرار داده می شود. بعد از الکترودها الکتریسیته عبور داده می‌شود تا لیژن هایی با قطر یک یا دو سانتیمتر ایجاد شود با این هدف که از شدت وسواس ها و اجبار ها کاسته شود. روش دیگر که در آن برای عمل جراحی مغز و بریدن جمجمه نیازی رادیوسرجری یا عمل جراحی با امواج رادیویی است. 
در این روش از دستگاهی استفاده می‌شود که در لغت به معنای چاقوی کما است. گاما نایف در واقع یک دستگاه است که پرتوهای رادیو اکتیو بسیار قوی و متمرکز را دقیقاً روی قسمت های خاصی از مغز می افکند و آنها را تخریب می‌کند. این درمانها در نشانه های وسواس بهبود به وجود می آورند اما در مورد دستاوردهای بلندمدت نوروسرجری و عوارض جانبی آن ها اطلاعات زیادی موجود نیست. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه وسواس فکری عملی کلیک کنید.  

سخن آخر درمورد مواجهه درمانی در وسواس

درمانهای مختلفی برای اختلال وسواس وجود دارد که مواجهه درمانی یکی از آنها می باشد. وسواس اختلالی است که عملکرد زندگی شخصی و اجتماعی فرد را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار می دهد و باعث مشکلاتی در روابط میان فردی با اطرافیان می شود. 
بنابراین درمان آن در اولویت قرار دارد. روانشناسان و مشاوران می‌توانند با ارزیابی هر مراجع درمان مختص به او را انجام دهند. اگر شما یا اطرافیانتان دچار وسواس هستید می توانید آن را با مشاوران و روانشناسان در حامی هنر زندگی در میان بگذارید. اگر شما هم در راستای این موضوع مسئله ای دارید، می توانید از مشاوران و روانشناسان در این مورد کمک بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر از مشاوره روانشناسی کلیک کنید.

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های مورد نیاز نشانه گذاری شده اند*