ناامیدی در سالمندان | تکنیک هایی ساده برای افزایش امید سالمندان

خوشحال می شویم برای دیدن ویدیوهای مرتبط با ناامیدی در سالمندان پیج اینستاگرام دکتر فرزاد طباطبایی را دنبال کنید.

ناامیدی در سالمندان یکی از مشکلات شایع آن ها است. مسئله افزایش امید سالمندان، سلامت جسمانی و ارتباطات اجتماعی آنان را تا حد زیادی تحت شعاع قرار می دهد. از این رو خود سالمند و اطرافیانش باید تلاش کنند تا روحیه اش را بازیابد و بتواند بانشاط باشد. با توجه به اهمیت سلامت و کیفیت روان در این افراد در مقاله امروز به موضوع ناامیدی در سالمندان می پردازیم. خانواده هایی که با این مشکل در سالمندان خود مواجه اند می توانند از مشاوره تلفنی خانواده مشورت بخواهند.  

سالمندی در گستره عمر

اگر توانایی های یک فرد را دست‌کم بگیرید و نگرش منفی نسبت به یک فرد داشته باشید نباید انتظار داشته باشید که رفتار شایسته و مناسبی از شما در قبال آن فرد سر بزند. شناخت ویژگی ها و نقاط ضعف و قوت در سالمندان کمک زیادی به شما در مسیر راهنمایی و مشاوره میکند. مطالعه در دوره سالمندی را نمی توان از مابقی حیات جدا کردی را مسن شدن به تدریج از کودکی فرد شروع می شود. بیشتر بیماری های سالمندی را می‌توان در جوانان نیز مشاهده کرد. هرچند که فراوانی هایشان برابر نیست.
به بیان دیگر بیماری‌هایی که مهلک هستند یا محدودیت های شدیدی به بار می‌آورد حتي در افراد بسیار جوان نیز کم نیستند. دست و پنجه نرم کردن یک کودک با سرطان حتی دردناک تر از تلاش مشابه در شخص سالمند است. مریض احوالی معیار معتبر سالمندی نمی باشد. هرچندکه بعدی بیماری‌ها مانند سکته قلبی سکته های مغزی سرطان شکل‌های مختلف فراموشی شدید مانند بیماری آلزایمر در افراد مسن بیشتر است. سالمندی به خودی خود بیماری نیست اما به بروز بیماری‌های مهلک و ناتوان ساز کمک می‌کند.

1-سن سالمندی

مسن شدن از جنبه‌های خاصی برخوردار است که آن را موضوعی شاخص می‌سازد. سالمندی تغییری است که با گذشت زمان صورت می‌گیرد. اين روند دارای جنبه های مثبت و منفی بوده و فرایندهای زیستی ادراک رشد تکامل و بلوغ را در برمی‌گیرد. سالمندی به طور عامیانه مرحله اي تصور می‌شود که در آن کاهش و زوال عقل شخص وقوع می پیوندد.
تعیین سن پيري کار دشواری است. در جامعه‌ای که انتظار زندگی مردم تا ۶۵ سال باشد طبیعی است که زمان آغاز پیری اکثر افراد آن در حدود ۵۵ سالگی خواهد بود. اما اگر طول عمر متوسط مردم ۸۰ سال باشد نمی‌توان کسی را که به سن ۶۵ و ۷۰ سالگی نرسیده است پير به شمار آورد.

2-انسجام من در برابر ناامیدی در سالمندان

افرادی که به انسجام دست پیدا می‌کند از دستاوردهای خود احساس کامل بودن و رضایت از زندگی می‌کند. با ترکیب پیروزی‌ها و ناامیدی هایی که جز گریز ناپذیر روابط عاشقانه فرزندپروری کار روابط دوستی و آمیختگی با جامعه است، سازگار می‌شوند. آنها می‌پذیرند مسیرهایی را که دنبال کردند کنار گذاشتند و هرگز انتخاب نکردند برای ساختن یک زندگی هدفمند ضروری بوده اند.
پیامد منفی این مرحله زمانی اتفاق می‌افتد که افراد سالخورده احساس کنند تصمیمات غلط زیادی گرفته اند و وقتی برای یافتن مسیر دیگری به سمت انسجام خیلی کم است. فرد ناامید بدون داشتن فرصت دیگر به سختی می‌تواند بپذیرد که مرگ نزدیک است و غرق در اندوه باخت و ناامیدی می شود. به عقیده اریکسون این نگرش ها معمولاً به صورت عصبانیت و ناخشنودی از دیگران و احساس نفرت از خود ابراز می شوند. رفتار جنجالی و عیب جویانه گرایش به سرزنش کردن دیگران به خاطر شکست های شخصی و دیدگاه حاکی از تعصب نسبت به زندگی احساس ناامیدی عمیق را منعکس می کند.  

اختلالات روانی و عاطفی در سالمندی

اختلالات روانی مانند بیماری‌های جسمانی در میان افراد مسن شایع می باشند. چنین مشکلاتی قسمت اعظم وقت صرف شده برای افراد موثر در مراقبت های اولیه و نسبت زیادی از موارد ویزیت سرپایی و یا بیمارستانی افراد ۶۵ سال و مسن تر را به خود اختصاص می‌دهد. اگرچه اختلالات مربوط به افراد جوان‌تر تفاوت عمده ای ندارند. برای تصمیم‌گیری در مورد درمان این بیماران در منزل و یا ارائه کمکهای بیشتر به آنان باید وضعیت فیزیکی و شرایط اجتماعی بیمار تحت ارزیابی قرار بگیرد. در این رابطه مطالعه مقاله رفتار با سالمند پیشنهاد می شود.
به دست آوردن اطلاعات از بستگان و یا پرستار بیمار به ویژه هنگامی که احتمال اختلال در آگاهی و بینش وجود دارد از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. درمان بر اساس اختلالات پزشکی موجود مشکلات اجتماعی و نیاز به وجود پرستار صورت می گیرد. اختلالات عاطفی در دوران کهولت مشابه بیماران جوان تر می باشند. در درمان این بیماران در صورت تجویز داروهای ضد افسردگی مراقبت ویژه از نظر کنترل دوز دارو توسط روانپزشک ضروری می باشد.  

افسردگی در سالمندان

افسردگی در سالهای انتهای زندگی شایع بوده و از شیوه ۱۰ تا ۱۵ درصد در میان افراد ۶۵ سال برخوردار می باشند که از این تعداد یک چهارم آنها مبتلا به حالت شدید این نوع اختلال هستند. بسیاری از این اختلال در میان کسانی دیده می‌شود که در سنین جوان‌تر سابقه ابتلا به افسردگی را داشته اند. احتمال ورود اولین دوره افسردگی در سنین پس از ۶۰ سالگی کمتر و پس از هشتاد سالگی نادر می باشد.
میزان بروز خودکشی به صورت یکنواخت با افزایش سن بیشتر شده و معمولاً با اختلالات افسردگی همراه هستند. به مراتب بیشتر تحقیقات درباره بیماری های سالمندان بر روی افسردگی متمرکز شده است. بیماری های افسردگی اساسی در حدود یک تا دو درصد از سالمندان تأثیر می گذارد. نشانه های مهم کلینیکی افسردگی در این نمونه ها تا ۱۵ درصد نمایان می شود و در مدت زمان طولانی تا ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.
هیچگونه تفاوت اساسی میان اختلالات افسردگی در سنین سالمندی و افراد جوانتر وجود ندارد اما برخی از نشانه ها در میان سالمندان شایع تر میباشند. اضطراب و نشانه های خود بیمار انگاری فراوان بوده و در میان مبتلایان به افسردگی شدید هذیانهای فقر و بیماری های جسمانی شایع تر میباشند. در دوران کهولت توهم های از نوع تهمت زدن و انواع زشت آن شایع تر می باشد. برای آشنایی با علائم افسردگی کلیک کنید.
تعداد کمی از بیماران افسرده از لحاظ مهارت تمرکز حواس و به یاد آوردن وقایع و افراد مشکلات شدیدی دارند اما در تست های بالینی سنجش حافظه نقش چندانی را نشان نمی‌دهند. هرگاه یک فرد مسن مبتلا به اختلال شناختی یا اضطراب و یا نشانه‌های خود بیمار انگار آن می شود می بایست احتمال ابتلا به افسردگی را در نظر گرفت.

علائم افسردگی در سالمندان

اغلب علائم افسردگی به طور کلی در چهار مقوله کلی تقسیم بندی شده‌اند: هیجانی شناختی جسمانی و رفتاری. هنگام ارزیابی افسردگی در سالمندان مهم است که علائمی مانند تحریک پذیری یا خشم، شکایت جسمانی بدون اساس جسمی، شکایت از کاستی حافظه بدون نشانه های دیگری از مشکلات و خطاهای شناختی، ابراز ناامیدی و شکایت از ناتوانی در انجام امور معمول، از بین رفتن علاقه به فعالیت های معمول و لذت نبردن از آنها، افزایش نگرانی ها، کندی در انجام کار یا فقدان مراقبت بهداشتی شخصی مورد توجه قرار گیرد.
همچنین محدودیت های طبیعی نقش های اجتماعی و حرفه ای مرتبط با کهولت ممکن است در چگونگی ارزیابی درمانگر از وجود نقص در عملکرد در نقش‌های متفاوت تأثیر بگذارد. برای آشنایی بیشتر با نیازهای روانی سالمندان کلیک کنید.  

ناامیدی در سالمندان

زمانی که افراد سالخورده می‌شوند میزان مشارکت خود را در فعالیت‌ها و سرگرمی ها کاهش می دهند و خود را از چیزهایی که موجب ایجاد احساس لذت و معنی در زندگی می‌شود جدا می‌کنند. با پایین آمدن خلق این دوره باطل فعال‌تر می‌شود. خلق پایین به افزایش بی علاقگی و کاهش انگیزه می‌انجامد و انزوای بیشتر و کاهش فعالیت های لذت بخش را موجب می‌گردد. این اتفاقات موجب بروز ناامیدی در سالمندان می شود. برای آشنایی با راه های مقابله با ناامیدی کلیک کنید.
از آنجایی که افکار فرد درباره خودش تجربه‌ها و آینده به هم مرتبط است و باورها و ادراکات منفی غیر واقعی یا تحریف شده در یک زمینه باورهای فرد در حوزه‌های دیگر را نیز تحت تاثیر قرار می دهند که این امر با کاهش لذت زندگی به طور کلی همراه است. ممکن است این افراد فکر کنند که سن پیری همراه با ناامیدی است یا بگویند که پیری سن رنج و زحمت است و این باور را به جای اینکه ناشی از افکار خودکار منفی مرتبط به سن بدانند به عنوان یک واقعیت در نظر بگیرند. این افکار منفی می تواند مشکلات زیادی را برای درمانگران ایجاد کنند مگر اینکه آنها از دانش و تجربه ویژه درباره سالمندی بهنجار برخوردار باشند.

نشانه های ناامیدی در سالمندان

سالمندانی که دچار ناامیدی در زندگی شده‌اند معمولاً اضطراب و نگرانی و افسردگی هم سراغشان می‌آید. مثلاً ممکن است آنها بی قرار باشد و نتوانند راحت بنشیند و یا دائم دستانشان را به هم بپیچانند. طرز حرف زدن آنها ممکن است آهسته و کند شود یا قبل از پاسخ دادن مکث داشته باشند و در پاسخ به سوالات کاملاً ساکت باشند و یا حرفی نزنند.
ناامیدی در سالمندان می تواند همراه با گریه ناآرامی احساس پوچی حساسیت هیجانی تحریک‌پذیری غم اضطراب احساس دوست داشتنی نبودن یا بی احساسی و بدخلقی همراه باشد. احساس بی ارزشی و عزت نفس پایین در سالمندان سبب می‌شود که بیشتر خودشان را مورد سرزنش قرار دهند و دچار احساس گناه شوند.
یکی از مهمترین نشانه های ناامیدی در سالمندان لذت نبردن و بی‌علاقگی نسبت به انجام فعالیت‌هایی است که قبلاً دوست داشتند مانند ارتباط با اطرافیان کار کردن مهمانی رفتن سفر و تفریحات مختلف. علاوه بر این سالمندی که دچار نامیده شده از آنجا که دیگر از غذا خوردن لذت نمی برند میل به خوردن را از دست می‌دهند و این کاهش اشتها با کاهش وزن و حتی در مواردی به خطر انداختن سلامت جسمانی همراه است.
کاهش خواب یا افزایش ساعات خواب در اثر مصرف دارو نباشد می‌تواند نشانه دیگری از افسردگی و ناامیدی در سالمندان باشد هرچند که معمولا کم خوابی در سنین بالا شایع تر است. احساس خستگی هم یکی از نشانه های ناامیدی و افسردگی در سالمندان است که منجر به این می‌شود که فرد همیشه احساس خستگی مزمن کند و انرژی کافی برای انجام کاری نداشته باشد. احتمال اینکه افراد تکرارشونده درباره مرگ یا آرزوی مرگ در افراد بالا برود یا حتی آنها به خودکشی فکر کنند و در مواردی دست به خودکشی بزنند بالا است.  

درمان ناامیدی در سالمندان

درمان ناامیدی در سالمندان تا حد زیادی وابسته به خواست خود آنان می باشد چرا که هر کسی بیشترین تاثیر را روی خلق و خو و احساسات خود دارد. از اینرو در اولین مرحله خود آن ها باید تصمیم به درمان ناامیدی خود بگیرید. ناامیدی در سالمندان می تواند با انجام فعالیت های زیر کاهش یابد. در این رابطه مطالعه مقاله سالمندی موفق نیز پیشنهاد می شود.

1-امید سالمندان | درمان روانشناختی

بحث کردن و حل کردن مشکلات به همان اندازه که در افراد جوان موثر واقع می شود در درمان سالمندانی از اهمیت برخوردار می باشند. کمک به حافظه فرد سالمند از طریق اقدامات ساده مانند استفاده از دفترچه یادداشت و ساعت زنگ دار می‌تواند به حافظه افراد سالمندی که دچار اختلال حافظه شدن کمک کند. از طرف دیگر درمانهای روانشناختی می‌توانند ارزیابی افکار و عقاید فرد سالمند و تغییر آن ها تا حد زیادی به درمان افسردگی و در افزایش امید به سالمندان کمک کنند.
نکته اینجاست که هرچند سالمندان برای دردهای جسمانی و شکایت از آنها به پزشک مراجعه می کنند اما در حقیقت گاهی بیماری های آنها روان‌تنی هست و ناشی از عدم توجه افسردگی اضطراب و سایر موارد می باشد که در این حالت لازم است که آنها به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کند.

2-امید به سالمندان | افزایش فعالیت در سالمندان

بیشتر درمان ها برای امید سالمندان بر افزایش میزان اشتغال فرد به فعالیت های لذت بخش تاکید دارند و هدف این است که فرد سالمند کمک شود تا بتواند حداقل یکبار در هفته برای انجام فعالیت‌های لذت بخش برنامه‌ریزی کند. تنها قرار دادن یک فعالیت لذت بخش در یک هفته می تواند تغییر عمده ای در کیفیت خلق و زندگی فرد ایجاد نماید. در شناخت رفتار درمانگری افزایش وقایع خوشایند عملکرد درونی مهمی در درمان افراد سالمند افسرده و ناامید ایفا می‌کند. افزایش وقایع خوشایند به فرد نشان می‌دهد که فعالیت و خلق به هم مرتبط هستند و تنها با تغییر رفتار خلق تحت تاثیر قرار می گیرد.

3-گفتگو برای امید سالمندان

سعی کنید زمان هایی را برای گفتگو با سالمندان در روز اختصاص دهید. اگر صحبت کردن به صورت ملاقات روبرو و حضوری باشد خیلی بهتر است. اما اگر اطرافیان فرد مشغله کاری زیادی داشته باشند توصیه می‌شود که حداقل هفته ۳ یا۴ بار با او تماس بگیرند و جویای احوالش باشند و حداقل ماهی ۳ یا ۲ بار به دیدنش بروند. شاید سالمندان حرف‌هایی بزنند و یا از گذشته ها مواردی را تعریف کنند که مورد پسند شما نباشد اما در حال گفتگو با آنها تا حد زیادی باعث تسکین خاطر و افزایش احساس رضایت و شادمانی در آن ها می شود و منفی بافی در سالمندان را کاهش می دهد.

4-فضایی لذت بخش برای امید سالمندان

وقتی که سالمند در مرحله اول ناامیدی است به راحتی می توانید با وقت گذراندن با او و ایجاد محیطی لذت بخش این مشکلش را تا حدی حل کنید مثلاً با او به پیک نیک بروید یا با هم در پارک قدم بزنید باهم فیلم ببینید یا هر کاری که با توجه به شناخت تان به آن علاقه دارد را با یکدیگر انجام دهید. گاهی انجام فعالیتهای جسمانی باعث شارژ روحی و روانی در افراد سالمند می شود. مثلاً اگر بتوانید با هم به فضای سبز بروید برای تغییر رویه سالمندی که حتی ویلچر نشین است بسیار مناسب می باشد. در این رابطه مطالعه مقاله برخورد با سالمند پرخاشگر پیشنهاد می شود.

5-توجه کردن به سالمند

بری امید سالمندان خیلی از افراد این عقیده را دارند که پوشیدن لباس های نو و یا رفتن به مکان های تفریحی جدید و خوردن غذاهای متنوع فقط مخصوص جوان ها می باشد در حالی که فرد سالمند هم به همین موارد بسیار نیاز دارد. بنابراین اگر پدر یا مادر مشکلی دارید سعی کنید که حتماً برای لباس‌های نو و زیبا تهیه کنید و یا او را به رستورانها و کافی شاپ هایی با محیطی لذت بخش ببرید. این کار شما یعنی توجه به روحیات و علایق فرد سالمند و باعث می‌شود که احساس ارزشمندی و دوست داشتنی بودن کند.

6-آموزش مهارت جدید برای امید سالمندان

حتما شما هم این را شنیده اید که خیلی از افراد در سنین پیری وارد دانشگاه می‌شوند و یا قصد انجام مهارت های جدید را پیدا می کنند. این کارها برای امید به سالمندان از سمت روانشناسان بسیار توصیه می‌شود چرا که باعث ایجاد نشاط و سرزندگی در سالمندان می شود. هر سالمندی می تواند کاری را که دوست دارد شروع به یاد گرفتن کند بدون اینکه حس کند دیگر برایش دیر شده و یا از لحاظ حافظه و هوش ناتوان شده است.  همچنین در این رابطه مطالعه مقاله نگهداری از مادر پیشنهاد می شود.  

ناامیدی در سالمندان | سخن آخر

سالمندی دوره حساسی در زندگی محسوب می‌شود که نیازمند توجه و مراقبت های ویژه می‌باشد چرا که سلامت جسمانی و روانی سالمندان تا حد زیادی تحت تاثیر قرار میگیرد. متاسفانه خیلی از افراد نمی دانند که چگونه با یک سالمند رفتار کنند و یا مراقبت هایی از آن به عمل بیاورند و در مواردی اشتباهات جبران ناپذیری ممکن است انجام دهند. بنابراین با توجه به اهمیت این دوره سنی، توجه به نیازها و روحیات سالمندان باعث می‌شود که ناامیدی در آن را تا حد زیادی کاهش یابد.
اگر شما هم سالمندی در اطرافیان خود دارید توصیه می‌شود که از مشاوره روانشناسی با تجربه در این زمینه کمک بگیرید. برای دریافت خدمات مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی کلیک کنید.