مهارت های ارتباطی | اهمیت انواع مهارت های ارتباطی

انسان موجودی اجتماعی است وهمین امر لزوم داشتن مهارت های ارتباطی را مشخص‌تر می‌کند. مهارت های ارتباطی به طور کلی شامل دو نوع مهارت کلامی و غیر کلامی می‌شوند. وجود این مهارت‌ها در روابط بین فردی، کاری، تحصیلی و مکاتباتی بسیار ضروری است. مهارت‌های ارتباطی قابل یادگیری بوده و می‌توان با تمرین و آموزش آن‌ها را در خود تقویت کرد. اما همین ارتباطات گاهی سبب آسیب می‌شوند پس باید درک عمیقی از فرآیند ارتباطات برای موفقیت در جنبه‌های مختلف زندگی داشته باشید. عدم برقراری ارتباط موثر با دیگران می‌تواند به دلایل مختلفی چون عدم اعتماد به نفس و یا مشکلات دوران کودکی رخ دهد. ریشه یابی ناتوانی فرد در عدم برقراری ارتباط در جلسات مشاوره روانشناسی قابل بررسی است. در ادامه مطلب به بیان اهمیت مهارت‌های ارتباطی و انواع آن می‌پردازیم.

مهارت های ارتباطی

مهارت ارتباطی به توانایی فرد برای انتقال اطلاعات به دیگران به صورت موثر و کارآمد گفته می‌شود. مهارت ارتباطی عمیق و کارآمد می‌تواند باعث بهبود ارتباطات بین فردی و تجاری شود، در نتیجه رضایت از زندگی نیز افزایش پیدا می‌کند. اولین مرحله در ارتباط گرفتن با دیگران تولید اطلاعات و سپس پیدا کردن راهی برای رساندن اطلاعات به دیگران است. فرآیند برقراری ارتباطات صحیح علاوه بر اطلاعات، به شیوۀ انتقال آن‌ها نیز بستگی دارد. هر کسی به شیوه خاصی از مهارت های ارتباطی برای انتقال پیام استفاده می‌کند. هر چه فرد بر دیگر مهارت های زندگی تسلط بیشتری داشته باشد، به شیوه بهتری با دیگران ارتباط برقرار می‌کند.

اهمیت افزایش مهارت های ارتباطی در زندگی

تقویت مهارت های ارتباطی در شکل گیری یک ازدواج موفق، دوستی‌های پایدار، فرصت‌های شغلی بیشتر و پیشرفت در زمینه‌های مختلف نقش دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره ازدواج کلیک کنید.

شما با مهارت های ارتباطی می‌توانید به جایگاه‌های بالاتری در زمینه کاری خود دست یابید و به راحتی تبدیل به مدیری موفق و ثروتمند شوید. از همه مهم‌تر این مهارت‌ها در برقراری ارتباط با دیگران اعتماد به نفس شما را بالا برده و دید مثبت‌تری نسبت به خودتان ایجاد می‌کند. افزایش مهارت‌های ارتباطی در میان اعضای خانواده، به ویژه در ارتباط با فرزندان، در شکل‌دهی یک خانواده سالم به شما یاری می‌رساند. برای آگاهی بیشتر از نحوۀ ارتباط موثر با فرزندان از مشاوره خانواده و بهبود ارتباطات در دیگر زمینه‌ها از مشاوره روانشناسی بهره ببرید. برای کسب اطلاع بیشتر از مشاوره خانواده کلیک کنید.

انواع مهارت های ارتباطی کلی

مهارت های ارتباطی کلی چند نوع دارند که عبارتند از:

1. مهارت های انتقال پیام

این مهارت‌ها شامل مهارت‌های ارتباط کلامی و ارتباط غیر کلامی می‌شوند. مهارت‌های کلامی به کلمات و جملات بیان شده و دیگر اصواتی که منجر به انتقال اطلاعات و معانی می‌شوند، مربوط است. مهارت‌های غیر کلامی بیشتر به زبان بدن مربوط می‌شوند که چگونه علاوه بر صحبت کردن با استفاده از حرکات بدنی، چهره، طرز نشستن و ایستادن بر دیگران تاثیر گذاشته و در مواقعی پیامی را به آن‌ها انتقال دهید. برای کسب اطلاع بیشتر از ارتباط غیر کلامی کلیک کنید.

2. مهارت های دریافت پیام

مهارت‌هایی که با استفاده از آن‌ها پیام‌های مخاطب دریافت می‌شوند. در این مورد، مهارت‌های خوب گوش دادن، مشاهدۀ با جزئیات و پاسخ دادن مدنظر است.

انواع مهارت های ارتباطی جزئی

مهارت‌های ارتباطی جزئی انواع مختلفی دارند و به شرح زیر هستند:

1. مهارت‌ های ارتباطی بین فردی

پرورش این مهارت‌ها  در ارتباط روزمره با دیگران بسیار اهمیت دارد. افزایش و تقویت مهارت‌های بین فردی با استفاده از تقویت مهارت‌های انتقال و دریافت پیام صورت می‌گیرد. برای افزایش این مهارت ارتباطی در خود، نکات زیر را به کار بگیرید. این نکات شما را در برقراری ارتباط موثر و صلح آمیز با دیگران یاری می‌دهد.  برای کسب اطلاعات در زمینه ارتباط کلامی کلیک کنید.

در مرحلۀ اول باید شنوندۀ خوبی باشید. اینکه به چه میزان بتوانید پیام خود را به مخاطب برسانید به درک عمیق گفته‌های طرف مقابلتان بستگی دارد. برای نشان دادن علاقه خود به صحبت‌ها دیگران، از آن‌ها سوال بپرسید.

معمولا افراد به سمت کسانی جذب می‌شوند که علاقۀ واقعی آن‌ها را نسبت به برقراری ارتباط ببینند. سعی کنید همواره در ارتباط با دیگران لبخند بزنید و خوشرو باشید. تماس چشمی با دیگران از موثرترین روش‌های برقراری ارتباط موثر است. درک دیدگاه‌های مختلف و شنونده بودن آن‌ها به روابط عمیق و دوستانه کمک زیادی می‌کند. همیشه در جمع‌ها ابراز وجود کنید و منفعل نباشید. این کار باعث می‌شود دیگران شما را فردی اجتماعی و جذاب بدانند. البته نباید در مورد زمینه‌ای که اطلاعات ندارید گزافه گویی کنید.

2. مهارت های ارتباط کاری

یادگیری مهارت‌های کاری نقش بسیار زیادی در بهبود اخلاق کارکنان، تولیدات بالاتر، افزایش فروش و رضایت مشتری ایفا می‌کند. در بسیاری مواقع مدیران شرکت‌های موفق مبالغی را برای آموزش مهارت های ارتباطی کاری برای کارمندان خود هزینه می‌کنند. برای داشتن ارتباط با کیفیت در زمینۀ کاری تمام انرژی خود را بر روی درک مخاطبتان صرف کنید. برای این کار از تقویت مهارت‌های کلامی و غیر کلامی بهره ببرید.

3. مهارت‌ های ارتباطی نوشتاری

تقویت مهارت نوشتن، درک پیام‌های نوشتاری شما را برای خواننده عمیق‌تر کرده و تاثیر بیشتری بر او می‌گذارد. ارتباطات نوشتاری شامل نامه‌ها، ایمیل‌ها، یادداشت‌ها و خبرنامه‌ها می‌شود. نوشته شما باید به شکل مناسبی آغاز شود و مقدمه‌ای جذاب داشته باشد. کلید ارتباط نوشتاری، مشخص کردن و وضوح هدف از انتقال پیام است. برای مثال می‌توانید از جملۀ (در این نامه قصد دارم تا شما را ازعلاقۀ خودم به موضوع ... آگاه کنم) استفاده کنید. لحن مکالمه، استفاده از دستور زبان مناسب و املای درست کلمات، از نکات قابل توجه در یک ارتباط نوشتاری موثر هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر از مهارت نوشتن کلیک کنید.

نکاتی برای افزایش مهارت های ارتباطی

گوش‌دادن فعال

گوش دادن فعال از جمله مهارت های مهم و تاثیرگذار ارتباطی در گوش دادن به دیگران است. تفاوت گوش دادن فعال با شنیدن صرف صحبت دیگران در نشان دادن واکنش مناسب به معنای درک صحیح از گفتگو می باشد. افرادی که واجد چنین مهارتی هستند معمولا در جمع دوستان و همکاران به دلیل ارزشی که به حرف آن ها قایلند احترام زیادی دریافت می کنند.

گوش دادن فعال برخلاف اینکه آسان به نظر می رسد مهارت مهمی است که به راحتی به دست نمی آید. با این حال برای شروع می توانید با انجام برخی کارها مانند تمرکز صادقانه بر گوینده، اجتناب از سر زدن مدام به موبایل و پرت شدن حواس به پیام های دریافتی و پرسیدن سوالات کوتاه و نظر دادن بین گفتگو به عنوان یک شنونده فعال و موثر ظاهر شوید.

ارتباط دوستانه

برخی از ویژگی های شخصیتی در مهارت های ارتباطی تاثیر بسزایی دارد که به نوبه خود روابط دوستانه را پایدارتر می کنند. راستگویی و صداقت و مهربانی از این جمله اند که اعتماد و درک متقابل را افزایش داده که برای محیط کاری و حرفه ای نیز شاخصه های مهمی به حساب می آیند.

داشتن ذهن باز و پذیرا و حفظ نگرش مثبت به محیط کار و سایر همکاران تعامل سالم تری بین افراد برقرار می کند. کارهایی مانند احوالپرسی های کوتاه، لبخند زدن هنگام مواجه شدن با همکاران، تمجید و تشکر بابت انجام درست کارها و وظایف به تقویت مهارت های ارتباطی و شکل گیری فرهنگ صحیح سازمانی بسیار کمک می کند.

هماهنگی سبک ارتباطی خود با مخاطبان

پیدا کردن درسترین و بهترین شیوه ارتباطی بین خود و مخاطب یک ترفند کارساز برای شکل گیری ارتباط متقابل رضایت بخش است. برای دستیابی به آن باید به این‌نکته توجه کنید که مهارت های مختلف برای موقعیت های مخصوص خود مناسب هستند. از این رو مهارتی را بیابید که متناسب با مخاطبان شما و شیوه ارتباطی با آن ها باشد.

بطور مثال برای ارتباط گیری با یک کارفرما در محیط کاری مناسب ترین شیوه برخوردی رسمی مانند ارسال ایمیل و یا تماس تلفنی با هماهنگی قبلی می باشد. حتی در صورت نیاز و به اقتضای موقعیت می توانید یک نامه کتبی تایپ کنید و ارسال کنید.

گاهی به دلیل پیچیدگی مسایل مرتبط با کار و انتقال نه چندان راحت اطلاعات حرفه ای نیاز است که از فناوری های دیگر مانند تماس ویدیویی به فراخور شرایط استفاده شود که از ارسال ایمیل طولانی و یا نامه کتبی کارامدتر می باشد.

اعتمادبه‌نفس

یکی از اثرگذارترین مهارت های ارتباطی اعتماد به نفس است. بازخورد مثبت گرفتن بابت ایده ها و نظراتی که با اعتماد به نفس از جانب صاحب آن مطرح می شوند چه در محیط های کاری و چه در دیگر شرایط اجتماعی بیشتر است. برخی رفتارهای نشان دهنده اعتماد به نفس که در زبان بدن وجود دارد مانند برقراری ارتباط چشمی، بالا گرفتن سر و آمادگی کافی داشتن برای اعلام مواضع شخصی و پیش بینی کارها، صاف و قبراق نشستن مهارت بالای ارتباطی فرد را می رساند‌. همگی این عوامل نه تها در حین انجام کارها بلکه در هنگام مصاحبه های شغلی سودمند واقع می شوند.

وضوح صدا

داشتن صدای رسا و به اندازه کافی بلند به گونه ای که برای همه شنوندگان قابل شنیدن و فهمیدن باشد یکی دیگر از ابزارهای مهارت ارتباطی خوب است. صدای نه آنقدر بلند که گوشخراش باشد و نه آنقدر تن پایین که شنونده را بابت گوش کردن به زحمت بیاندازد برای انتقال درست و کامل مفاهیم بحث و ارتباط گیری با مخاطب از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

صدای بسیار بلند به بی احترامی به جمع یا عدم توانایی کافی گوینده برای کنترل صدا تعبیر خواهد شد. بهتر است قلل از آغاز به سخنرانی وضعیت صدای مکان سخنرانی را بررسی کنید.

همدلی

یکی از دیگر ارکان مهم مهارت ارتباطی، داشتن همدلی بالا نسبت به اطرافیان می باشد. همدلی به معنای درک درست احساسات دیگران با خود را جای دیگری گذاشتن و در میان گذاشتن برداشت شخصی از احساسات می باشد. مهارت همدلی به یک میزان در ارتباطات گروهی و فردی از اهمیت ویژه برخوردار بوده و در هر دو موقعیت به واکنش صحیح در برابر بروز عواطف دیگری نیاز است.

به طور مثال همدلی نشان دادن شما با خشم طرف مقابل می تواند در کاهش یافتن هیجانات منفی منجر به خشم در او موثر افتد. نمایش همدلی در محیط های کاری نیز ضمن اینکه قدرت درک مثبت و افزایش اشتیاق به کار را فراهم‌ می کند در گرفتن پشتیبانی برای ایده ها نیز نقش مهمی بازی می کند. تقویت مهارت همدلی به پیشرفت شما در محیط های کاری و دوستانه منجر می شود.

ارسال و دریافت بازخورد

پذیرش کافی برای دریافت انتقادها و همچنین ارائه پیشنهادات مناسب و سازنده به دیگران بخشی از مهارت ارتباطی به شمار می رود. بازخورد مناسب پاسخ گوی پرسش های موجود، ارائه کننده راه حل های کارساز و تقویت کننده پروژه های اجرایی می باشد.

احترام

از جنبه های کلیدی و مهم احترام می توان به دانستن اینکه چه زمانی بهتر است برقراری ارتباط آغاز شود اشاره کرد. علم به این موضوع نشان از وجود مهارت های ارتباطی فرد دارد. هنگام گفتگوهای گروهی اینکه به دیگران اجازه صحبت بدهید بدون اینکه حرف آن ها را قطع کنید از ملزومات اساسی مهارت ارتباطی به شمار می رود.

از طرفی برقراری ارتباط محترمانه به‌معنای سپری کردن زمان با کیفیت اگاهی بخش با افراد است. بهتر است در جریان بحث مورد گفتگو قرار بگیرید و درباره آن سوالاتی مطرح کنید. به سوالاتی هم که از شما پرسیده می شود به طور کامل پاسخ بدهید.

پاسخ‌گویی

همان طور که در پاسخ‌گویی به یک تماس یا به یک ایمیل سرعت عمل داشتن نقش مهمی ایفا می کند در مباحث مرتبط با مهارت های ارتباطی نیز برقراری ارتباط سریع نقش آفرین است و از واکنش کند و ارام تاثیر پایدارتری دارد. سرعت عمل داشتن شیوه ای از مهارت های ارتباطی است که فرد ابتدا زمان مورد نیاز برای پاسخ گویی خود را محاسبه کند.

بررسی کند ببیند آیا به سؤال پرسیده شده در مدت زمان کوتاه مثلا پنج دقیقه ای می تواند پاسخ بدهد یا خیر. اگر پاسخ مثبت است بهتر است همان لحظه پاسخ داده و چنانچه به زمان بیشتری برای پاسخگویی احتیاج باشد به اطلاع گیرنده برساند که با فاصله طولانی تری پاسخ ارسال خواهد شد.

در این مطلب به بررسی اینکه مهارت های ارتباطی کدامند و استفاده از آن ها تا چه میزان به برقراری صحیح و کامل ارتباط بهتر با دیگران کمک می‌کند پرداخته شد. همچنین شرح و معرفی انواع مختلف مهارت های ارتباطی بررسی شد. شما نیز می توانید نظرات و تجربیات خود را درباره انواع مهارت های ارتباطی به اشتراک بگذارید.

درک نشانه‌های غیرکلامی

بخش اعظم ارتباطات با افراد از طریق روش های غیرکلامی مانند زبان بدن که شامل حالات صورت و تماس های چشمی می شود اتفاق می افتند‌. هنگام صحبت با دیگری توجه به علائم غیرکلامی او به اندازه توجه به صحبت های کلامی او حائز اهمیت است.

آگاهی داشتن از نشانه و ویژگی های زبان بدن در تقویت مهارت های ارتباطی به اندازه سایر توانایی ها مهم است. شناخت این ویژگی ها به شما اطمینان می دهد که هنگام ارتباط پیام درستی را به گیرنده ارسال می کنید‌.

مهارت های ارتباطی زوجین

تحقیقات نشان داده که زوجین موفق در زندگی مشترک، مهارت های ارتباطی بسیار خوبی دارند و به بهترین نحو با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. زوجین موفق، در زمان و مکان درست با یکدیگر حرف می‌زنند. در حین صحبت راجع به مشکلات و ناراحتی‌ها، احترام یکدیگر را نگه می‌دارند و رازها و مشکلات خصوصی‌شان را  برای دیگران فاش نمی‌کنند. تقویت مهارت های ارتباطی از اصول اساسی در تشکیل یک زندگی مشترک موفق است. مشاوره خانواده در ایجاد یک ارتباط موثر به شما کمک می‌کند.

مهارت های ارتباطی کودکان

آموزش مهارت های ارتباطی به کودکان اهمیت بسیار زیادی دارد چراکه بچه‌ها بسیار انعطاف پذیر هستند و با آموزش از دوره کودکی می‌توانید مهارت های ارتباطی را در شخصیت فرزند خود نهادینه سازید. کودکانی که مهارت های ارتباطی صحیح را نمی‌دانند، در اجتماع دچار مشکل شده و به تدریج خجالتی و منزوی خواهند شد. به همین دلیل ضروری است که با کمک یک روانشناس، مهارت های ارتباطی را به فرزندان خود بیاموزید. متخصصان مرکز مشاوره حامی هنر زندگی در خدمت شما هستند تا در این زمینه یاری‎تان کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مشاوره تلفنی کلیک کنید.