
- نویسنده : دکتر فرزاد طباطبایی
داروهای ضد استرس یا اضطراب به صورت کلی برای کنترل و کاهش اضطراب تجویز می شوند. اما آیا این داروها برای درمان کامل اضطراب هم مؤثرند؟ باید گفت متخصصان در ابتدای درمان برای بسیاری از اختلالات اضطرابی از داروی ضد استرس استفاده میکنند؛ چرا که این داروها کمک میکنند تا فرد بتواند در موقعیت درمان حاضر شده و آمادگی لازم برای ادامه درمان را کسب نماید. بنابراین باید گفت هیچ کدام این داروها درمان قطعی نیستند و طولانی شدن مصرف داروهای ضد اضطراب بیمار را با عوارض ناخواستهای مواجه خواهد کرد. پس باید در مصرف این داروها احتیاط کنید و نظر متخصص را برای ادامه یا قطع دارو جویا شوید. با دریافت مشاوره کنترل استرس برای درمان استرس اقدام نمایید. در ادامه به معرفی انواع داروهای ضد اضطراب پرداخته ایم.
داروهای ضد استرس
مهار کنندههای گیرنده بتا مثل پروپرانولول و اکسپرانولول، اگرچه ضد اضطرابی نیستند اما میتوانند برای مبارزه با نشانههای جسمانی اضطراب مثل تپش قلب و تندتر کار کردن قلب و کاهش علائم اختلالات اضطرابی موثر باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلالات اضطرابی کلیک کنید. از جمله داروهای ضد اضطرابی می توان به موارد زیر اشاره داشت:
_باربیتورانتها
_بنزودیازپینها
_کاربامتها
_آنتی هیستامینها
_داروهای اپیوییدی
_ضد افسردگیها (برای اطلاع از انواع داروهای ضد افسردگی کلیک کنید.)
داروهای ضد استرس | باربیتوراتها
باربیتوراتها مستقیما بر مهار اضطراب فعالیت میکنند که باعث ایجاد آرامش میشود. احتمال سوء مصرف این داروها بالاست. مشاهدات بسیاری حاکی از این است که این داروها به عنوان درمان اضطراب در کوتاه مدت و بی خوابی مفید است. اما تنها در زمانی تجویز میشوند که داروهای بنزودیازپینی نتوانند به خوبی عمل کنند. برای اطلاع از روشهای درمان اضطراب کلیک کنید.
داروهای ضد استرس | بنزودیازپینها
بنزودیازپینها برای طول مدت کوتاهی به منظور ناتوان کردن مکانیزم اضطراب تجویز میشوند. این داروها همچنین به منظور کنترل دورههای پنهان که توسط داروهای دیگر به وجود میآیند نیز تجویز میشوند. آنها به منظور درمان طیف وسیعی از نشانهها و شرایط، به عنوان خط مقدم درمانهای سریع به کار گرفته میشوند. اگر مصرف این داروها بیشتر از دو هفته به شرط مصرف روزانه، شکل بگیرد، افراد را دچار نوعی وابستگی به دارو می کند. آلپرازولام نوعی از این داروهاست. برای آشنایی با آلپرازولام کلیک کنید.
به بیان دیگر داروهای ضد استرس میتواند نوعی اعتیاد برای افراد ایجاد کند. همچنین ممکن است در برایر دارو تحمل ایجاد شود و نیاز باشد تا پس از طی دورهای دوز آن افزایش پیدا کند تا کارایی آن بیشتر و یا مانند روز اول شود. البته ریسک سوء مصرف در آنها از باربیتوراتها کمتر است. بنزودیازپینها میتوانند اثرات فیزیولوژیک و رفتاری و شناختی را برای افراد به وجود آورند.
داروهای ضد استرس | انواع بنزودیازپینها
کلرودیازپوکساید (لیبریوم) (برای کسب آگاهی در زمینه کلرودیازپوکساید کلیک کنید.)
آلپرازولام (زاناکس)
برومازپین (لکتوپام)
کلونازپام (کلونوپین، ریوتریل) (برای کسب آگاهی در زمینه کلونازپام کلیک کنید.)
کلروزپات
دیازپام
لورازپام (برای کسب آگاهی در زمینه لورازپام کلیک کنید.)
فلورازپام
تمازپام
اگزازپام (برای کسب آگاهی در زمینه اگزازپام کلیک کنید.)
تریازولام
داروهای ضد استرس و به خصوص بنزودیازپینها باید در یک دوز مشخص تجویز شوند. دوزهای بالاتر میتوانند باعث مشکلات مربوط به خواب شوند و منجر به بیخوابی در افراد شوند. برای اطلاع از درمان بی خوابی کلیک کنید.
کاربامتها
کاربامتها از داروهای ضد استرس هستند و به عنوان گزینه مطمئنتر نسبت به باربیتورانتها در نظر گرفته میشوند. مانند باربیتوراتها، افزایش دوز و مصرف خودسرانه میتواند موجب شود تا اوردوز (Over dose) اتفاق بیفتد.
آنتی هیستامینها
هیدروکسیزین دارویی از خانواده داروهای ضد استرس و آنتی هیستامینهاست که به صورت کلی کاربرد کلینیکی دارد. علاوه بر کاربردهای کلینیکی و داخلی، این دارو به عنوان ضد اضطراب نیز تجویز میشود. و برای کم کردن اضطراب و تنش برای درمان به کار برده میشود. هیپدروکسیزین درمقابل بنزودیازپینها در درمان اضطراب فراگیر با اثرات جانبی کمتر مورد استفاده قرار میگیرد. برای اطلاع از اضطراب فراگیر کلیک کنید.
کلروپنیرامین دفین هیدرامین هم به عنوان داروهای ضد اضطراب تجویز میشوند اما این داروها با توجه به عوارضی که دارند، مثل خواب آلودگی و توهمات خواب، کمتر تجویز میشوند.
داروهای اپیوییدی
داروهای اپیوییدی بیشتر به عنوان ضد درد تجویز میشوند تا داروهای ضد استرس. اما اخیرا تحقیقات زیادی نشان دادهاند که این داروها علاوه بر مهار کردن درد در درمان افسردگی، وسواس، و دیگر بیماریهای مرتبط با اضطراب نیز کاربرد دارد. این داروها احتمال بالای سوء مصرف و اعتیاد را دارد. بسیاری از افراد مصرف کننده این داروها، به دلیل سطح بالای مهارکردن درد و اضطراب و دیگر نشانهها، همه ساله به آنها وابسته میشوند. پیشنهاد میکنیم مقاله افسردگی و وسواس را مطالعه کنید.
افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی بیشتر از دیگران مستعد اعتیاد و سوء مصرف هستند. اکثرا افراد این داروهای ضد استرس را به صورت غیرقانونی به دست آورده و به دلیل توان این داروها در بالا بردن خلق و حالات یوفوریایی (سرخوشی)، در بازارهای آزاد و به صورت دستکاری شده مصرف میشوند.
به دلیل پتانسیل این داروها برای وابستگی و سابقه اوردوز (Over dose) برای مصرف کنندگان، تجویز داروهای اپیوییدی برای بیماریهای روانشناختی معمولا غیرمعمول است و اغلب از جامعه پزشکی طرد شده است.
داروهای ضد افسردگی برای درمان اضطراب
داروهای ضد افسردگی میتوانند اضطراب را کم کنند و مهارکنندگان بازجذب سروتونین نیز میتوانند موجب کاهش اثرات بیماریهای اضطرابی شود و هردو در دستهی داروهای ضد استرس محسوب میشوند. استفاده از داروهای ضد افسردگی بسیار رایج است و مزایای زیادی دارد، زیرا که این داروها علاوه بر اضطراب، افسردگی را کاهش میدهند. این دو بیماری معمولا با هم روی میدهند و افرادی که مشکلات اضطرابی دارند دچار افسردگی نیز هستند.
استفاده از داروهای ضد استرس چه تأثیری دارد؟
داروهای اعصاب و روان علائم بیماری و اضطراب شما را کاهش میدهند؛ اما به هیچ وجه نمیتوان به منظور درمان قطعی از آنها استفاده کرد. چنین داروهایی اثرات کوتاه مدت دارند و عوارض آنها مشکلات جدیدی را به وجود میآورند. علاوه بر این در صورت قطع مصرف ممکن است با بازگشت علائم مواجه شوید. به همین دلیل توصیه میشود از روشهای غیر دارویی مانند رواندرمانی و درمان شناختی رفتاری استفاده کنید. چنین درمانهایی را میتوانید زیر نظر مشاوره کنترل استرس به بهترین نحو به کار ببرید.
برای دریافت مشاوره در زمینه درمان اضطراب و استرس می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.