فوبیای حیوانات | نشانه ها، علل و نحوه درمان ترس غیر منطقی از حیوانات

فوبیای حیوانات یکی از انواع فوبیاهای خاص است که فرد ترس شدید و غیر معقولی را به واسطه تصور ذهنی، دیدن عکس یا مواجهه واقعی با حیوانی خاص تجربه می‌کند. در برخی موارد، فوبیای حیوانات ممکن است با حملات وحشتزدگی یا پانیک همراه شود و مشکلات شدیدی از جمله سکته قلبی را برای فرد به وجود آورد. ترس غیر منطقی از حیوانات سیری مزمن دارد و در صورتی که اقدامات درمانی صورت نگیرد، ممکن است روابط بین فردی، عملکرد شغلی و اجتماعی‌تان را به کلی مختل کند. با روش‌هایی که در مشاوره روانشناسی به شما آموزش داده می‌شود، این امکان فراهم می‌گردد که به تدریج با ترس‌هایتان مواجه شوید و بر آن‌ها غلبه کنید. در ادامه این مقاله به بررسی فوبیای حیوانات، علائم، علل بروز و درمان آن می‌پردازیم پس با ما همراه باشید.

فوبیای حیوانات چیست؟

فوبیای حیوانات، ترس غیر منطقی و افراطی از یک حیوان مشخص است که پاسخ اضطرابی فوری ایجاد می‌کند و فرد با نشانه‌هایی از جمله بالا رفتن ضربان قلب و فشار خون و تعریق زیاد همراه می‌گردد. ترس از حیوانات حتی با تصور ذهنی یا دیدن عکس از آن حیوان نیز به وجود می‌آید و علائم اضطراب شدید را ایجاد می‌کند. متداول ترین حیواناتی که باعث ایجاد فوبیا می‌شوند، شامل موارد زیر هستند.

• ترس از عنکبوت
• ترس از مار
• ترس از زنبور
• ترس از پرنده
• ترس از موش
• ترس از ماهی
• ترس از سگ
• ترس از حشره
• ترس از گربه
• ترس از سوسک

برای اطلاع بیشتر در زمینه علائم استرس و اضطراب کلیک کنید.

اینفوگرافیک فوبیای حیوانات

نشانه های فوبیای حیوانات

در صورتی که به فوبیای حیوانات مبتلا باشید، در مواجهه با حیوانی خاص، به شدت مضطرب می‌شوید و بلافاصله علائمی مانند افزایش ضربان قلب، تنگی نفس و سرگیجه نشان می‌دهید. در موارد شدید، حتی ممکن است حملات پانیک رخ دهد. این ترس غیر منطقی، باید بیشتر از شش ماه ادامه پیدا ‌کند تا بگوییم فرد مبتلا به فوبیای حیوانات است. همچنین این ترس به اندازه‌ای در فرد شدت می‌یابد که تاثیرات خود را بر جنبه‌های دیگر زندگی از جمله روابط بین فردی، تحصیل و خانوادگی نیز می‌گذارد. 

برای شناخت بیشتر در زمینه حملات پانیک کلیک کنید.

پیامدهای ناشی از اختلال فوبیای حیوانات

اگر به فوبیای حیوانات مبتلا باشید، در شرایطی که احتمال روبرو شدن با حیوان خاص وجود داشته باشد شما رفتارهای اجتنابی انجام خواهید داد. به خصوص اگر آن حیوان خاص با انسان‌ها همزیستی داشته باشد یا به وفور در محیط شهری دیده شود. از طرفی رفت و آمد و حتی مهمانی رفتن در مکان‌هایی که انتظار می‌رود با آن حیوان مواجه شوید، کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه بر عملکردتان در زندگی اجتماعی، روابط بین فردی و شغلی تاثیر منفی می‌گذارد. همچنین در مواقعی فوبی می‌تواند باعث بروز اختلالات دیگری از جمله افسردگی، وسواس فکری یا عملی و ... شود. 

برای شناخت بیشتر در زمینه افسردگی و وسواس فکری عملی کلیک کنید.

علل به جود آمدن فوبیای حیوانات

فوبیا اختلالی است که معمولا در سنین کودکی ایجاد می‌شود. مهم‌ترین علل به وجود آمدن فوبیای حیوانات به شرح زیر است.

ژنتیک و عوامل ارثی

یکی از عواملی که در ایجاد فوبیا نقش دارد، ژنتیک و وراثت است. تحقیقات نشان داده است، افرادی که در یکی از بستگان درجه یک آن‌ها اختلال اضطرابی وجود دارد، احتمال اینکه به فوبیا مبتلا شوند، بیشتر است.

برای آگاهی بیشتر در زمینه اختلالات اضطرابی کلیک کنید.

یادگیری مشاهده ای

عامل دیگری که ممکن است مسبب ایجاد فوبیا باشد، مشاهده فوبیا در افراد نزدیک خانواده است. اگر در کودکی شاهد ترس والدین یا یکی از اعضای خانواده‌تان از حیوانی خاص بودید، احتمال بیشتری وجود دارد که در معرض ابتلا به فوبیای حیوانات قرار بگیرد.

تجربیات تلخ دوران کودکی

در بسیاری از موارد نیز تجربه ترسناک در دوران ابتدایی زندگی عامل ایجاد فوبیا است. اگر در کودکی مورد حمله حیوانی خاص قرار گرفته باشید، یا به هر دلیل از آن حیوان ترسیده باشید، این تجربه کودکی می‌تواند عاملی برای ابتلا به فوبیای حیوانات شود.  

دیدگاه زیستی

طبق این دیدگاه ترس از حیوانات به صورت تکاملی است. به این معنا که امکان دارد نوعی سیم کشی زیستی وجود داشته باشد که باعث می‌شود افراد به موقعیت‌های تهدید کننده با ترس واکنش نشان دهند. ساختار مغزی درگیر نیز ناحیه جزیره‌ای قدامی مغز است که بر افزایش این ترس اثر می‌گذارد.

دیدگاه رفتاری

دیدگاه رفتاری هراس را نتیجه شرطی شدن می‌داند. در واقع فرد از طریق شرطی سازی کلاسیک یاد می‌گیرد از محرکی خنثی که با محرک آزارنده همراه است بترسد. همچنین عامل ایجاد کننده هراس را شرطی شدن کلاسیک و عامل ماندگاری و بقای آن را شرطی شدن عامل می‌داند. یکی دیگر از نظریه پردازان دیدگاه رفتاری نیز معتقد است که انسان‌ها به گونه‌ای تکامل یافته‌اند که از محرک‌های ذاتا خطرناک می‌ترسند.

راهکار های درمان فوبیای حیوانات

برای آن که درمان فوبیا موثر واقع شود، فرد مبتلا باید نسبت به مسئله خود و عامل ایجاد کننده آن آگاهی پیدا کند. شرکت در جلسات مشاوره کنترل استرس و متعهد شدن به برنامه درمانی، باعث می‌شود فوبیا حیوانات به راحتی درمان شود. برای شناخت بیشتر درباره روند دریافت مشاوره کنترل استرس و اضطراب کلیک کنید.

شناخت درمانی

همان طور که توضیح دادیم افراد مبتلا به فوبیای حیوانات، ترسی بیش از حد و غیر معقول نسبت به حیوانی خاص دارند. اولین گام در درمان، تغییر باور غلط در مورد حیوان ایجاد کننده فوبیا است که این تغییر با شناخت درمانی صورت می‌گیرد. در این روش درمانگر به شما کمک خواهد کرد تا خطاهای شناختی و افکار منفی که در ذهن دارید را بشناسید و سپس آن‌ها را تغییر دهید.

حساسیت زدایی منظم 

حساسیت زدایی منظم، از سه مرحله تشکیل شده است. در ابتدا درمانگر با کمک خودتان، لیستی از حالت‌ها یا موقعیت‌هایی که برایتان استرس زاست تهیه می‌کند؛ سپس سلسله مراتبی از کمترین تا بیشترین محرکی که برایتان اضطراب آور است مشخص می‌شود. در مرحله بعدی، روش‌های آرمیدگی و ریلکسیشن به شما آموزش داده می‌شود و در گام آخر، درمانگر از شما می‌خواهد که همزمان با ریلکس کردن، براساس سلسله مراتب تهیه شده به تدریج محرک‌هایی که برایتان اضطراب آور است، تجسم کنید. از آن جایی که نمی‌توانید همزمان ریلکس کنید و اضطراب داشته باشید، این شیوه در درمان فوبیا موثر است.

مواجهه درمانی

مواجه درمانی، شباهت زیادی با روش حساسیت زدایی منظم دارد. در این شیوه درمانی نیز در معرض سلسله مراتب از پیش تهیه شده، قرار می‌گیرید با این تفاوت که احساس اضطراب را در هر مرحله حفظ می‌کنید تا به تدریج این اضطراب برایتان عادی شود. در واقع در این روش شما دائما با محرک ترس آور روبه‌رو می‌شوید. معمولا روند درمان در این روش طولانی است چرا که باید به صورت تدریجی ترس شما کاسته شود.

برای شناخت بیشتر در زمینه درمان فوبیا کلیک کنید.

سوالات متداول

آیا با دارو درمانی نیز می‌توان برای درمان فوبیای حیوانات اقدام کرد؟

موثرترین درمان برای انواع فوبیاها و مخصوصا فوبیای حیوانات روان درمانی است. ممکن است متخصص برای شما داروهایی نیز تجویز کند که نقش آن‌ها تنها کاهش برخی علائم است اما به تنهایی نمی‌تواند به درمان منجر گردد.

بهترین روش روان درمانی برای فوبیای حیوانات کدام است؟

بکارگیری هر روش بسته به نظر متخصصان و شرایط فرد متفاوت است و ممکن است درمانگر مجموعه‌ای از درمان‌ها را برای بهبود فرد بکار گیرد. با این حال شما می‌توانید با شرح حالی از ترس خود و شرایطی که تجربه می‌کنید، رویکرد درمانی مناسب را توسط روانشناسان ما در مرکز مشاوره حامی هنر زندگی به صورت مشاوره تلفنی دریافت نمایید. 

برای دریافت مشاوره در زمینه تشخیص و درمان فوبیای حیوانات می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.